Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΟΝΤΗΤη σφράγιση όλων των γεωτρήσεων που αντλούν νερό από τον Ασωπό αλλά και τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες που επικοινωνούν με τον ποταμό ζητούν επιστήμονες, μετά τα νέα συγκλονιστικά στοιχεία για την έκταση της ρύπανσης από επικίνδυνα απόβλητα σε βόρεια Αττική και Βοιωτία. H Real planet φέρνει για πρώτη στο φως της δημοσιότητας τις επίσημες αναλύσεις του νερού από την Αυλίδα, διαμέρισμα του δήμου Χαλκίδας, που αποδεικνύουν -και με τη «σφραγίδα» των αρμοδίων δημοσίων υπηρεσιών- ότι η διασπορά της ρύπανσης στους υδροφόρους ορίζοντες της περιοχής είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι μπορούσε να φανταστεί κανείς.
Η περιοχή είναι μία από τις σφοδρότερα επηρεασμένες από την παράνομη απόρριψη βιομηχανικών αποβλήτων στον Ασωπό, επί δεκαετίες. Παρότι το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό σκάνδαλο στα ελληνικά χρονικά έχει αποκαλυφθεί από το 2007, η Αυλίδα θα αποκτήσει καθαρό νερό, στην καλύτερη περίπτωση, το… 2017. Οι εργασίες για μεταφορά νερού από τα κανάλια του Μόρνου έχουν ξεκινήσει μόνο για την κοινότητα της Παραλίας Αυλίδας, πληθυσμού 600 κατοίκων… Για τους υπόλοιπους 8.000 κατοίκους του δημοτικού διαμερίσματος, το έργο υδροδότησης θα δημοπρατηθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, κάτι που σημαίνει ότι τα έργα θα ξεκινήσουν, το ταχύτερο, σε δύο χρόνια…
Επιβεβαίωση
Σύμφωνα με τις αναλύσεις της Δημοτικής Επιχείρησης Υδρευσης και Αποχέτευσης Χαλκίδας, η ποσότητα του καρκινογόνου εξασθενούς χρωμίου που βρέθηκε στο κοινοτικό διαμέρισμα Παραλία Αυλίδας ήταν 25 μικρογραμμάρια ανά λίτρο, ενώ η επίσης επικίνδυνη ουσία του ολικού χρωμίου εντοπίστηκε σε περιεκτικότητα 31 μg/λίτρο.
Τα δείγματα των αναλύσεων ελήφθησαν από τις βρύσες κατοικιών της Παραλίας Αυλίδας και έρχονται να επιβεβαιώσουν τις ανησυχίες καθηγητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τρομακτικά επίπεδα ρύπανσης των υδάτινων αποθεμάτων σε μια έκταση πολλών χιλιομέτρων από τις όχθες του Ασωπού. Από τις αρχές της χρονιάς, η Ε.Ε. έχει αναθέσει στο Πολυτεχνείο τη διεξαγωγή ερευνών στην ευρύτερη περιοχή του Ασωπού, με στόχο τη θέσπιση ορίων για την ασφαλή περιεκτικότητα εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό, ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα με χρηματοδότηση 2,7 εκατ. ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2015. «Αυτό που μας έχουν δείξει οι μέχρι στιγμής έρευνες είναι ότι κάποιες περιοχές πολύ μακριά από τον ποταμό έχουν πολύ περισσότερο εξασθενές χρώμιο από κάποιες άλλες που βρίσκονται πλησίον του ποταμού. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόγειοι ορίζοντες έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό», δηλώνει ο Δανιήλ Μαμάης, καθηγητής Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος του ΕΜΠ και συντονιστής του ευρωπαϊκού προγράμματος. Οι έρευνες που έγιναν εφέτος από το επιστημονικό κλιμάκιο του ΕΜΠ έδειξαν ότι κάποιες γεωτρήσεις κοντά στον Ασωπό είχαν χαμηλότερα επίπεδα εξασθενούς χρωμίου απ’ ό,τι η ευρύτερη περιοχή της Αυλίδας. «Οι πρώτες αναλύσεις σε σημειακές γεωτρήσεις στον Φάρο Αυλίδας και αλλού, έδειξαν περιεκτικότητα μέχρι και 160 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Αυτό μάς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ρύπανση του Ασωπού έχει μεταφερθεί σε μεγάλη απόσταση», δηλώνει ο Δ. Μαμάης.
Ακατάλληλο
Στην Παραλία Αυλίδας, παρότι η περιεκτικότητα του εξασθενούς χρωμίου ήταν κάτω από τα 50 μg/λ., που είναι το όριο το οποίο θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η ΔΕΥΑ Χαλκίδας έχει ενημερώσει και επισήμως τους κατοίκους ότι το νερό από το δίκτυο ύδρευσης είναι ακατάλληλο προς πόση.
«Κάθε υπηρεσία ύδρευσης έχει την υποχρέωση να ενημερώνει τους κατοίκους για την παρουσία εξασθενούς χρωμίου, ανεξαρτήτως των ορίων του ΠΟΥ, τα οποία είναι αντικείμενο επιστημονικών διαβουλεύσεων τα τελευταία χρόνια», λέει ο Απόστολος Βανταράκης, καθηγητής Υγιεινής του Πανεπιστημίου Πατρών. «Τα διεθνή όρια είναι σε τόσο υψηλά επίπεδα, διότι δεν υπάρχουν επαρκείς επιδημιολογικές μελέτες που να δείχνουν ποιο είναι το ασφαλές επίπεδο του εξασθενούς χρωμίου για την ανθρώπινη υγεία, έστω κι αν υπάρχει η σύνδεση της ουσίας με την πρόκληση καρκίνου», προσθέτει ο καθηγητής, επισημαίνοντας πως η Καλιφόρνια των ΗΠΑ θεωρεί κατάλληλο για πόση μόνο το νερό που έχει περιεκτικότητα σε εξασθενές χρώμιο κάτω από τα 0,02 μg/λ.
Η ευρωπαϊκή έρευνα που εστιάζει στην υδατική λεκάνη του Ασωπού αναμένεται να θέσει τις βάσεις για θέσπιση ορίων και στην Ε.Ε., βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που έχει κάθε ξεχωριστό υδατικό διαμέρισμα. «Το εξασθενές χρώμιο μπορεί να εντοπιστεί στο νερό εξαιτίας ρύπανσης, η πηγή του, όμως, μπορεί να είναι και φυσική. Αυτό που θα κάνουμε είναι να μετρήσουμε την επικίνδυνη ουσία στα πετρώματα και τα ιζήματα των υδροφόρων οριζόντων, ούτως ώστε να διαπιστώσουμε αν το εξασθενές χρώμιο που υπάρχει στο νερό προέρχεται από ανθρωπογενή ρύπανση και να θέσουμε ξεχωριστά όρια για κάθε περιοχή», τονίζει ο Δανιήλ Μαμάης από το Πολυτεχνείο.
Εύβοια, Αττική, Βοιωτία
Προερχόμενο είτε από τη φύση είτε από βιομηχανικά απόβλητα, το εξασθενές χρώμιο είναι κυρίαρχο σε μία περιοχή, η οποία περιλαμβάνει τμήματα των νομών Ευβοίας, Αττικής και Βοιωτίας και η οποία δεν έχει η ακόμα εξακριβωθεί. «Μέσα στο ερευνητικό μας πεδίο θα είναι και η χαρτογράφηση όλων των υδροφόρων οριζόντων που συνδέονται με τον Ασωπό, ώστε να διαπιστώσουμε το εύρος της διασποράς της ρύπανσης. Πρέπει να τονίσουμε ότι, ακόμα κι αν πηγάζει από τη φύση, το εξασθενές χρώμιο είναι επικίνδυνο και ακατάλληλο να χρησιμοποιείται», αναφέρει ο Δ. Μαμάης. «Δυστυχώς, μέχρι στιγμής, ο πιο αξιόπιστος δείκτης για τον εντοπισμό εξασθενούς χρωμίου σε μία περιοχή είναι ο αριθμός των καρκινοπαθών κατοίκων της. Ολες οι γεωτρήσεις που συνδέονται με αυτό το προβληματικό υδατικό σύστημα πρέπει να σφραγιστούν, για να μην παίζουμε με τις πιθανότητες και την υγεία των πολιτών», προσθέτει ο Απόστολος Βανταράκης, καθηγητής Υγιεινής του Πανεπιστημίου Πατρών.