Δια τους λόγους αυτούς νοιώθουμε την ανάγκη να σας ενημερώσουμε ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας με έγγραφο της στις 21/9/2015 που διαβιβάστηκε στον Περιφερικό Φο.Σ.Δ.Α. Α.Ε. θεωρεί ότι « η σύσταση της εν λόγω εταιρείας είναι μη νόμιμη, καθως δεν συναδει με τα οριζόμενα στο αρ.16 του ν.4071/2012». Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές θα έπρεπε, προκειμένου να υπάρξει μετατροπή του Περιφερικού Συνδέσμου σε ανώνυμη εταιρεία, αφενός να έχουν συγχωνευτεί όλοι οι υπό συγχώνευση φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε ΝΠΔΔ «Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας» (ενώ η Ανώνυμος Εταιρεία που συστήθηκε ήταν εξυπαρχής ανώνυμη εταιρεία με εισφορά μετοχικού κεφαλαίου από τους Δήμους-μέτοχους της) και αφετέρου να έχει προηγηθεί αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων, στα οποία θα υπεισέρχετο η ανώνυμη εταιρεία, ως καθολικός διάδοχος του Περιφερικού Συνδέσμου.
Λόγω των εσπευσμένων ενεργειών στις οποίες προέβηκαν (άραγε να προλάβουν τι;) οι ιθύνοντες κύκλοι προκάλεσαν τα νομικά και ουσιαστικά προβλήματα και λάθη στην σύσταση του Περιφερειακού Φο.Σ.Δ.Α. ως ανώνυμη εταιρεία. Δια τον λόγο αυτό είχαμε και ως συνέπειες η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας να ακυρώσει τρεις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Λαμιέων, και συγκεκριμένα τις με αριθμούς 357, 358 και 359/2015 αποφάσεις, που αφορούν: Η 1η (357/2015) την παραχώρηση κατά χρήση προς τον Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) Στερεάς Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία των ΟΤΑ, των ακινήτων επί των οποίων υφίστανται οι εγκαταστάσεις του ΧΥΤΑ Λαμίας, των εγκαταστάσεων του ΧΥΤΑ Λαμίας, καθώς και του κινητού εξοπλισμού διαχείρισης απορριμμάτων κυριότητας του Δήμου Λαμιέων. Η 2η (358/2015) την σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Λαμιέων και του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας ΑΕ. Η 3η (359/2015) την τροποποίηση του προϋπολογισμού και του τεχνικού προγράμματος του Δήμου, τρέχοντος έτους για την κάλυψη μέσα από το αποθεματικό της επιπλέον δαπάνης που προκαλείται από την ετήσια εισφορά του έτους 2015 του Δήμου προς τον Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) Στερεάς Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία των ΟΤΑ.
Η ακύρωση αυτών των αποφάσεων, έχει ουσιαστικές συνέπειες για όλους του δήμους που αποφάσισαν να συμμετάσχουν στην Ανώνυμη εταιρεία, και φυσικά της Θήβας, που έχει λάβει ανάλογες αποφάσεις. Το Αυτοδιοικητικό Ριζοσπαστικό Κίνημα Θήβας θα αναλάβει πρωτοβουλίες τόσο στο επίπεδο του Δημοτικού Συμβουλίου όσο και στο επίπεδο της κοινωνίας να ανασταλούν και να ανακαλεστούν οι αποφάσεις που οδήγησαν και τον δικό μας Δήμο στην συμμετοχή με καθοιονδήποτε τρόπο στον «μη νόμιμο» Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α. Α.Ε.
Οι απεγνωσμένες αντιδράσεις της ηγεσίας του Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α. απέναντι στις γνωματεύσεις και σχετικά έγγραφα τόσο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ΘΕΣ.-Σ.ΕΛ. όσο και της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπ. Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (ΥΠΕΣΔΑΝ) που διαπιστώνουν την μη νόμιμη σύσταση της, οδήγησαν την παραπομπή του όλου θέματος από το ΥΠΕΣΔΑΝ για εξέταση από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ( Ν.Σ.Κ.) , με την επισήμανση του Γ. Γραμματέα Κου Ευάγγελου Καπετάνιου ότι δεν υπάρχει ζήτημα «αποκατάστασης» έως την έκδοση της αναμενόμενης απόφασης.
Πλην των σοβαρών αυτών εξελίξεων όσο αφορά την σύσταση του Περιφερειακού Φο.Δ.Σ.Α. τόσο ο Περιφερειακός Φο.Δ.Σ.Α. όσο και η Δημοτική αρχή αγνοούν την σύσταση της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΣΔΑΝ για αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απόβλητων (ΠΕΣΔΑ) και των Τοπικών Σχεδίων (Τ.Σ.) με βάση τις κατευθύνσεις του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Με βάση τις κατευθύνσεις αυτές, είμαστε υπόχρεοι να προχωρήσουμε σ΄ ένα νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων σε επίπεδο δήμων των οποίων αναβαθμίζεται ο ρόλος, την ποιοτική και ποσοτική ενίσχυση της ανακύκλωσης με έμφαση στην διαλογή στην πηγή, την διακριτική διαλογή και επεξεργασία του οργανικού κλάσματος, τη μικρή κλίμακα των μονάδων επεξεργασίας και ανάκτησης, την ενθάρρυνση της κοινωνικής συμμετοχής και κυρίως την κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης αποβλήτων.
Κατευθύνσεις Αναθεώρησης των ΠΕΣΔΑ
Το νέο ΕΣΔΑ προβλέπει:
1) Επανασχεδιασμό των αναγκαίων έργων και υποδομών στους υπό αναθεώρηση περιφερειακούς σχεδιασμούς στην κατεύθυνση αναθεώρησης των στόχων μέχρι το 2020 υπέρ της ανακύκλωσης και των ανωτέρων μορφών διαχείρισης με ιδιαίτερη έμφαση στην διαλογή στην πηγή και με ελαχιστοποίηση της επεξεργασίας συμμείκτων. Για την επικαιροποίηση των ΠΕΣΔΑ θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι τιθέμενοι στόχοι σχεδιασμού που είναι εκφρασμένοι σε ποσοστά. Σε κάθε περίπτωση οι στόχοι που καθορίζονται στα ΠΕΣΔΑ θα πρέπει να είναι σε συμφωνία με τους αντίστοιχους ποσοστιαίους στόχους του ΕΣΔΑ.
2) Τα δίκτυα επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ συνεισφέρουν στην επίτευξη των στόχων ανάκτησης καθώς και στην εκτροπή από την ταφή των Βιοαποδομήσιμων αποβλήτων (ΒΑΑ) και λειτουργούν συμπληρωματικά προς την ανακύκλωση μετά από χωριστή συλλογή αποβλήτων υλικών και βιοαποβλήτων που συνιστά πρώτη προτεραιότητα στη διαχείριση.
3) Επανεξέταση των προβλεπόμενων μονάδων επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ των εγκεκριμένων περιφερειακών σχεδιασμών πριν την έγκριση του ΕΣΔΑ. Για τα έργα και τις υποδομές αυτές για τα οποία δεν έχουν υπογραφεί συμβάσεις μέχρι έγκρισης του ΕΣΔΑ ( είτε με μορφή ΣΔΙΤ είτε χωρίς), θα πρέπει να ανασταλούν και αντί αυτών να σχεδιαστούν έργα, υποδομές και δράσεις βάσει του ισχύοντος ΕΣΔΑ.
4) Η επαναξιολόγηση των έργων, ειδικά της επεξεργασίας σύμμεικτων και οι λύσεις που τελικά θα επιλεγούν ως προς την διαχείριση του υπολείμματος δεν θα πρέπει να οδηγούν σε πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα των σχεδιαζόμενων εγκαταστάσεων.
Όσον αφορά στην κατάρτιση των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (Τ.Σ.) προβλέπονται διαδημοτικές συνεργασίες, αν έχουν ήδη δρομολογηθεί, ειδάλλως θα διερευνηθούν στην φάση εκπόνησης του σχεδίου. Τα Τ.Σ. των Δήμων όπως και οι προτεινόμενες συνεργασίες μεταξύ Δήμων πρέπει να ενσωματωθούν κατά την διαδικασία σύνταξης των ΠΕΣΔΑ και ψήφισης τους από τα Περιφερειακά Συμβούλια και να καθορισθούν επιπλέον στο πλαίσιο των ΠΕΣΔΑ οι προτεινόμενες διαδημοτικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων.
Από επίσημη ενημέρωση μας πληροφορηθήκαμε ότι ενόψει της αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α) της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως προβλέπεται από την Ελληνική (Ν.4042/2012) και Ευρωπαϊκή (Οδηγία ΕΚ/98/2008) νομοθεσία κατατέθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας «Διαδημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) των Δήμων Λεβαδεών, Λοκρών, Ορχομενού, Αμφίκλειας – Ελάτειας και Διστόμου – Αράχοβας – Αντίκυρας». Το σχέδιο βασίζεται στην αρχή της εγγύτητας, σύμφωνα με την οποία συγκροτείται ομάδα γειτονικών Δήμων με σκοπό την οικονομικότερη και φιλικά περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων τους σε όφελος των πολιτών τους. Στα πλαισια αυτά εκ των πραγμάτων καθίσταται αδύνατη η συγκρότηση ενός ενιαίου Περιφερικού Φο.Δ.Σ.Α. Α.Ε., εφόσον οι ως άνω Δήμοι ομοφώνως προχώρησαν στον δικό τους σχεδιασμό και μάλιστα στο πλαίσιο της διαδημοτικής συνεργασίας για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων εκτιμήθηκαν τα κοινά έργα και με τον απαιτούμενο προϋπολογισμό αυτών. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι το τελευταίο διάστημα δέχτηκαν αντιδράσεις και επιθέσεις σε επίπεδο Δήμων της Περιφέρειας για τη νόμιμη προσπάθεια τους σύνταξης ενός κοινού διαδημοτικού σχεδίου διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων.
Το Αυτοδιοικητικό Ριζοσπαστικό Κίνημα Θήβας, με τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό, που προβλέπει τον αποκεντρωμένο και δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων, δικαιώθηκε διπλά: 1ον) ως προς την θέση μας για την μη ένταξη στον Περιφερειακό Φο.Δ.Σ.Α. ως ενιαία Α.Ε., αλλά σαν μέλος συνδέσμου τοπικών φορέων και τη διεκδίκηση της αυτονομίας μας για τη διαχείριση των απορριμμάτων και 2ον) με την εκπόνηση του δικού μας διαδημοτικού σχεδίου, το οποίο και σας παρουσιάσαμε τεκμηριωμένα και κοστολογημένα στα επίπεδα της δικιάς μας Διαχειριστικής Ενότητας. Η θέση μας, που εκφράστηκε επανειλημμένα σε όλα τα αρμόδια όργανα, είναι ότι κάθε Δήμος έχει το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση να διαχειρισθεί τα παραγόμενα απορρίμματα με διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία.
Εμπρός στο αδιέξοδο στο οποίο έχουμε οδηγηθεί από τις επιλογές της ηγεσίας του Περιφερειακού Φο.Σ.Δ.Α. και των τοπικών δυνάμεων που συνέδραμαν σε αυτές τις επιλογές, έχουμε την υποχρέωση και την ευθύνη ως Αυτοδιοικητικό Ρ.Κ. Θήβας να προτείνουμε λύσεις και τέτοιες λύσεις υπάρχουν:
1) Αναθεώρηση του Τοπικού Σχεδίου διαχείρισης Απόβλητων του Δήμου μας με βάση το Τ.Σ. το οποίο είχαμε προτείνει κατά την δημόσια διαβούλευση και περιέχει όλους τους υποχρεωτικούς όρους που ορίζει ο νέος ΕΣΔΑ, με έμφαση στους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, διαλογής στην πηγή, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ώστε στο τέλος της επεξεργασίας ένα μικρό υπόλειμμα να οδηγείται στον ΧΥΤΥ.
2) Στην εμπέδωση της συνεργασίας μας με τους όμορους Δήμους Τανάγρας και Αλιάρτου ώστε από κοινού να συντάξουμε ένα « Διαδημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης ΑΣΑ» με στόχο να εκτιμήσουμε τα κοινά έργα και με τον απαιτούμενο προϋπολογισμό αυτών. Το σχέδιο αυτό θα βασίζεται στην αρχή της εγγύτητας, σύμφωνα με την οποία συγκροτείται ομάδα γειτονικών Δήμων με σκοπό την οικονομικότερη και φιλικά περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων τους σε όφελος των πολιτών της, πρόβλεψη που υπάρχει στον νέο ΕΣΔΑ.
3) Επανεξέταση της προβλεπόμενης Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) ως έργου μεγάλου κόστους, που απαιτεί μεγάλη ποσότητα σύμμεικτων απορριμμάτων, μη φιλικό προς το περιβάλλον, με μεγάλο υπόλειμμα προς εναπόθεση στον ΧΥΤΥ, με μεγάλο κόστος λειτουργίας, που θα απαιτήσει την αναγκαστική σύμπραξη με ιδιώτες για την εξειδικευμένη λειτουργία του. Είναι αντίθετη με τις προβλέψεις του νέου ΕΣΔΑ που προβλέπει Μονάδες επεξεργασίας μικρής κλίμακας, που δεν θα οδηγούν σε πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα σε σχέση με τους στόχους για τους οποίους δημιουργούνται. Η Μονάδα επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ που προτείνουμε ως Αυτοδιοικητικό Ρ.Κ. Θήβας θα πρέπει να συνεισφέρει στην επίτευξη των στόχων ανάκτησης καθώς και στην εκτροπή από την ταφή των Βιοαποδομήσιμων αποβλήτων (ΒΑΑ) και θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς την ανακύκλωση μετά από χωριστή συλλογή αποβλήτων υλικών και βιοαποβλήτων που συνιστά πρώτη προτεραιότητα στη διαχείριση. Είναι μικρής κλίμακας, πολύ μικρότερου κόστους κατασκευής και λειτουργιάς, θα αυξήσει τις θέσεις εργασίας, με μικρό υπόλειμμα που θα οδηγηθεί στον ΧΥΤΥ, για τους λόγους αυτούς είναι φιλοπεριβαλλοντική και εναρμονισμένη στον νέο ΕΣΔΑ. Εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε την οδηγια της Γενικης Γραμμτειας του ΥΠΕΣΔΑΝ, για επανεξέταση των προβλεπόμενων μονάδων επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ των εγκεκριμένων περιφερειακών σχεδιασμών πριν την έγκριση του ΕΣΔΑ και για τα έργα και τις υποδομές αυτές για τα οποία δεν έχουν υπογραφεί συμβάσεις μέχρι έγκρισης του ΕΣΔΑ ( είτε με μορφή ΣΔΙΤ είτε χωρίς), θα πρέπει να ανασταλούν και αντί αυτών να σχεδιαστούν έργα, υποδομές και δράσεις βάσει του ισχύοντος ΕΣΔΑ.
4) Εφ΄ όσον προβούμε στα ανωτέρω περιγραφέντα βήματα να καταθέσουμε το «Διαδημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης ΑΣΑ των Δήμων Θήβας - Τανάγρας – Αλίαρτου» στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας προς έγκριση. Στον νέο ΕΣΔΑ προβλέπεται ότι σε περίπτωση περισσότερων ΦΟΣΔΑ σε μια Περιφέρεια, τον συντονισμό αναλαμβάνει η ίδια η Περιφέρεια.
Είναι πλέον ώρα ευθύνης για όλους μας να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, ώστε με τις προτάσεις μας και τις τάχιστες ενέργειες μας να εξέλθουμε από το αδιέξοδο που οδηγηθήκαμε, με πάντα γνώμονα την οργάνωση και διαχείριση των απορριμμάτων προς όφελος της κοινωνίας (γιατί οι πολίτες πληρώνουν με τα ανταποδοτικά τέλη και εμείς οφείλουμε να τους επιβαρύνουμε στην κρίσιμη εποχή που ζούμε όσο το δυνατόν λιγότερο), προς όφελος του περιβάλλοντος και όχι προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων. Ο νέος ΕΣΔΑ μας δίνει αυτές τις κατευθύνσεις ώστε να εξυπηρετήσουμε αυτούς τους σκοπούς. Τέλος να διασφαλίσουμε την δημόσια και απρόσκοπτη λειτουργία των διαδημοτικών συνδέσμων διαχείρισης των αποβλήτων με δημοκρατικό, δημοτικό και κοινωνικό έλεγχο, με διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων και διαφάνεια που είναι τόσο απαραίτητη σήμερα στις μέρες μας.
ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ Ρ. Κ. ΘΗΒΑΣ
ΚΟΡΔΑΤΖΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ