Περισσότερες από μία στις δύο γυναίκες και τουλάχιστον ένας στους οκτώ άνδρες εκδηλώνουν ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή τους, με σχεδόν τους μισούς ασθενείς να υποτροπιάζουν μέσα σε έναν χρόνο και πολλούς να ταλαιπωρούνται από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.
Πόσο συχνές είναι οι ουρολοιμώξεις και πού οφείλονται;
Υπολογίζεται ότι σε ετήσια βάση σχεδόν 150 εκατομμύρια άνθρωποι εκδηλώνουν ουρολοιμώξεις. Μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά η συχνότητά τους είναι ιδιαιτέρως αυξημένη στις νεαρές γυναίκες ηλικίας έως 35 ετών και σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας άνω των 60 ετών.
Η ουρολοίμωξη εμφανίζεται έπειτα από την είσοδο μικροβίων μέσω της ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη, όπου και εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται. Αν και το ουροποιητικό σύστημα διαθέτει τοπικές αμυντικές ικανότητες για να αποτρέπει την εισβολή μικροβίων, οι άμυνες αυτές μερικές φορές εξασθενούν και τα μικρόβια βρίσκουν ευκαιρία να εισβάλουν.
Οι συχνότερες ουρολοιμώξεις είναι αυτές που αφορούν την κύστη και αποκαλούνται κυστίτιδες.
Γιατί είναι συχνότερες στις γυναίκες;
Εξαιτίας της ανατομίας της γυναικείας ουρήθρας, η οποία έχει μικρότερο μήκος απ’ ό,τι η ανδρική και επιπλέον βρίσκεται κοντά στον κόλπο και τον πρωκτό, με συνέπεια να την προσεγγίζουν εύκολα τα μικρόβια.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχει εποχική διακύμανση στην εμφάνισή τους;
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ουρολοιμώξεις ενδέχεται να είναι πιο συχνές κατά τους θερινούς μήνες. Μια από τις μεγαλύτερες και πιο πρόσφατες ανακοινώθηκε το 2015 από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Αϊοβα σε παγκόσμιο συνέδριο λοιμώξεων.
Οι επιστήμονες είχαν αναλύσει πληροφορίες για εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που νοσηλεύτηκαν για ουρολοίμωξη την περίοδο 1998-2011 στις ΗΠΑ, διαπιστώνοντας ότι οι νοσηλείες για βαριές ουρολοιμώξεις είναι συχνότερες το καλοκαίρι και παρουσιάζουν σημαντική μείωση τον χειμώνα. Η θερινή αύξηση των νοσηλειών αφορούσε περισσότερο τις νεότερες γυναίκες (18-40 ετών), ενώ οι μεγαλύτερης ηλικίας είχαν σταθερά ποσοστά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ανάλογα ευρήματα είχαν και προγενέστερες μελέτες, γεγονός που υποδηλώνει ότι τους θερινούς μήνες η αφυδάτωση και η αυξημένη εφίδρωση (υπεριδρωσία) ενδεχομένως αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση ουρολοιμώξεων.
Αντιθέτως, το κολύμπι στη θάλασσα δεν φαίνεται να προδιαθέτει στην ανάπτυξή τους, ενώ το κολύμπι σε πισίνες οι οποίες δεν καθαρίζονται επαρκώς και σωστά μπορεί να προδιαθέσει τα ευπαθή άτομα. Τέλος, ρόλο μπορεί να παίζει και η αυξημένη σeξουαλική δραστηριότητα του καλοκαιρού, που παρατηρείται κυρίως σε νεαρά άτομα.
Πώς μπορεί κανείς να προφυλαχθεί;
Οι πρακτικές οδηγίες πρόληψης των ουρολοιμώξεων είναι οι εξής:
* Να πίνετε άφθονο νερό για να μη νιώθετε δίψα, που αποτελεί ένδειξη ήπιας αφυδάτωσης.
* Να καταναλώνετε φυσικούς χυμούς με αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως ο χυμός κράνμπερι. Μελέτες έχουν δείξει ότι ενισχύουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.
* Να καταναλώνετε επαρκείς ποσότητες βιταμίνης C (λ.χ. πορτοκάλια) διότι έχουν ανασταλτική δράση στην ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων.
* Να μην αναβάλλετε ποτέ την ούρηση, αλλά να αδειάζετε την κύστη αμέσως μόλις νιώσετε την ανάγκη να το κάνετε.
* Οι γυναίκες πρέπει να σκουπίζονται μετά την τουαλέτα από εμπρός προς τα πίσω, ώστε να μη μεταφέρονται βακτήρια από την περιοχή του εντέρου προς την ουρήθρα.
* Να προτιμάτε το ντους και όχι το αφρόλουτρο.
* Να αδειάζετε την κύστη ύστερα από κάθε σeξουαλική επαφή και να πλένεστε καλά, αλλά οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν τις κολπικές πλύσεις (διαταράσσουν τη φυσική χλωρίδα της περιοχής).
* Οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση τοπικών αντισηπτικών για την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής.
* Να φοράτε βαμβακερά και άνετα εσώρουχα, διότι διατηρούν την περιοχή γύρω από την ουρήθρα στεγνή και έτσι δεν αναπτύσσονται βακτήρια, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει όταν φορά κανείς στενά και συνθετικά εσώρουχα.
Ο χειρουργός – ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και επιστημονικός συνεργάτης του Ομίλου Υγεία / tanea.gr