Είναι γνωστό πλέον σε όλους μας το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες της περιοχής μας το τελευταίο χρονικό διάστημα, μετά την ταραχή που προκλήθηκε σε πανελλήνιο επίπεδο, από δημοσιεύματα που παρουσίαζαν ως ακατάλληλα τα αγροτικά προϊόντα της θηβαϊκής γης. Τα δημοσιεύματα βασίζονταν σε αποτελέσματα έρευνας που διενεργήθηκε με επικεφαλής τον πανεπιστημιακό κ. Ζαμπετάκη.Ηδη, με επιστολή του προς τους αγρότες της περιοχής μας, που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του στις 6-12-2010, και επαναδημοσιεύθηκε σε τοπικές ιστοσελίδες, ο κ. Ζαμπετάκης:
1. Επικαλείται ανακοίνωση της Υπουργού Περιβάλλοντος, σύμφωνα με την οποία «το πρόβλημα της ποιότητας των τροφίμων αφορά αποκλειστικά την περιοχή των Οινοφύτων λόγω Ασωπού (και όχι την ευρύτερη των Θηβών)».
2. Δηλώνει αναρμόδιος να κρίνει την τοξικότητα των αγροτικών προϊόντων της περιοχής. Λέει συγκεκριμένα: «Σε καμία περίπτωση δεν πήρα θέση περί της τοξικότητας των τροφίμων. Η ειδικότητά μου (χημικός τροφίμων) δεν επαρκεί και δεν μου επιτρέπει άλλωστε να κρίνω την τοξικότητα ή την ακαταλληλότητα των τροφίμων της περιοχής σας».
3. Ενημερώνει ότι η έρευνά του είναι ημιτελής, και θα ολοκληρωθεί σε ένα περίπου χρόνο.
4. Δηλώνει ότι δεν θα προβεί σε παραπέρα δηλώσεις σχετικά με το θέμα, καθώς οι αρχικές του δηλώσεις έχουν διαστρεβλωθεί από τα μέσα ενημέρωσης. Λέει συγκεκριμένα: «Τέλος, εγώ δεσμεύομαι να απόσχω από κάθε δήλωση ή εμφάνιση σε Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Αρκετά μέχρι σήμερα διαστρεβλώθηκαν από τα ΜΜΕ τα επιστημονικά μου πορίσματα.»
Δεν θα επιχειρήσω, ως αναρμόδιος, να κάνω κανένα σχόλιο επί της ουσίας των ερευνών του κ. Ζαμπετάκη. Εχοντας όμως ως δεδομένη, πέρα από την επιστημονική, και την πολιτική ιδιότητά του, καθώς είναι μέλος πολιτικού κόμματος, νομίζω ότι από τα παραπάνω προκύπτουν δύο τουλάχιστον εύλογα ερωτήματα.
Ερώτημα πρώτο: Πόσο σύμφωνο είναι με τις αρχές της επιστημονικής αλλά και της πολιτικής δεοντολογίας, να προβαίνει κάποιος, εν μέσω μιας τεράστιας οικονομικής κρίσης, και ένα μήνα πριν από Περιφερειακές και Δημοτικές εκλογές, στη δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων μιας έρευνας, η οποία έχει τεράστιες πολιτικές, αλλά ΚΥΡΙΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ επιπτώσεις, σε μια αρκετά μεγάλη γεωγραφική περιοχή, τη στιγμή που ο ίδιος δηλώνει ότι απαιτείται ένας περίπου χρόνος για την ολοκλήρωση της έρευνας; Ποιος ο λόγος δημοσιοποίησης, στη δεδομένη χρονική συγκυρία, των αποτελεσμάτων μιας έρευνας που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί;
Ερώτημα δεύτερο: Δεδομένου ότι από τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων αυτών έχει ανακύψει μείζον ζήτημα που πλήττει άμεσα, με καταστροφικές συνέπειες, τους αγρότες της περιοχής μας αλλά και την οικονομία της Θήβας γενικότερα, και δεδομένου ότι ο ίδιος ο κ. Ζαμπετάκης δηλώνει ότι τα επιστημονικά του πορίσματα έχουν διαστρεβλωθεί από τα ΜΜΕ, πόσο σύμφωνο είναι με τις αρχές της επιστημονικής αλλά και της πολιτικής δεοντολογίας, να δηλώνει σήμερα ο κ. Ζαμπετάκης, ότι δεν θα προβεί σε άλλες δηλώσεις, καθώς εκ των πραγμάτων είναι Ο ΜΟΝΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΣ να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τα πορίσματα της έρευνάς του; Εχει άραγε το δικαίωμα να σιωπά σήμερα, που οι αγρότες της περιοχής μας υφίστανται τις συνέπειες της συκοφάντησης των προϊόντων τους; Εχει άραγε το δικαίωμα να μην δηλώνει με σαφήνεια, ποια είναι τα ΜΜΕ που διαστρέβλωσαν τα αποτελέσματα των ερευνών του, ή έστω, σε ποιο σημείο τα αποτελέσματα αυτά διαστρεβλώθηκαν;
Πέραν αυτών όμως, προκύπτουν, δυστυχώς, και εύλογα ερωτήματα που αφορούν το δικό μας μικρόκοσμο, τη δική μας τοπική κοινωνία.
Οι αγρότες της περιοχής μας δίνουν ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ τον αγώνα της επιβίωσής τους, αλλά και τον αγώνα της επιβίωσης της αγροτικής οικονομίας της περιοχής μας. Οποιαδήποτε φωνή υποστήριξής τους, λοιδωρήθηκε, κατηγορήθηκε, αμφισβητήθηκε, στο πλαίσιο ενός νοσηρού κλίματος πολιτικής αντιπαράθεσης. Θα πρέπει να θυμηθούμε, και να έχουμε μονίμως υπ’ όψη μας, ότι σήμερα η δική μας «βαριά βιομηχανία», ο κύριος πνεύμονας οικονομικής ανάσας της περιοχής της Θήβας, είναι η αγροτική οικονομία. Οι επιπτώσεις της κρίσης που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αγρότες μας, έχουν ΑΜΕΣΕΣ συνέπειες στο σύνολο της οικονομικής ζωής της περιοχής μας.
Η ηχηρή σιωπή μιας σειράς πολιτικών, κοινωνικών και επαγγελματικών παραγόντων και φορέων της περιοχής μας, όλο αυτό το διάστημα, έρχεται σε αντίθεση με την έντονη δραστηριότητα που επέδειξαν σε άλλες, κοντινές χρονικά περιόδους, και δημιουργεί επίσης ερωτήματα.
Για ποιο λόγο άραγε, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες της περιοχής μας, δεν αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα ολόκληρης της περιοχής μας; Για ποιο λόγο από κανένα φορέα δεν έχει ακουστεί ούτε μια λέξη συμπάθειας, ούτε ένας προβληματισμός;
Για ποιό λόγο έγινε εύκολα και αβασάνιστα ανεκτή, ακόμα και αποδεκτή πολλές φορές, η συκοφάντηση των αγροτικών προϊόντων της Θήβας στο πλαίσιο της ανάδειξης της ρύπανσης του περιβάλλοντος, του νερού, των εδαφών μας, αλλά δεν έχει λεχθεί κουβέντα όταν οι καταγγελτικές διαθέσεις ορισμένων τίθενται σήμερα υπό αμφισβήτηση;
Διακινδυνεύω να εντοπίσω μια από τις αιτίες της κακοδαιμονίας της πόλης μας, για την οποία όλοι προβληματιζόμαστε. Θεωρώ πολύ πιθανό το φαινόμενο αυτό να υφίσταται και σε άλλες περιοχές, αλλά το συγκεκριμένο παράδειγμα μας δίνει τη δυνατότητα να το εντοπίσουμε και να το αναλύσουμε στην πόλη μας.
Πρόκειται για την πλήρη αντιστροφή του ρόλου της πολιτικής και κοινωνικής δραστηριοποίησης. Φοβάμαι ότι στην πόλη μας ανθεί το φαινόμενο, η πολιτική και κοινωνική δραστηριοποίηση, αντί να αποτελεί το μέσον, να γίνεται αυτοσκοπός. Με άλλα λόγια, αντί να αντιλαμβανόμαστε την πολιτική, κοινωνική ή επαγγελματική μας δραστηριοποίηση, ως μέσον για την επίλυση των προβλημάτων που απασχολούν την περιοχή και τους κατοίκους της, συχνά χρησιμοποιούμε τα προβλήματα αυτά ως όχημα ανάδειξης και κατοχύρωσης της πολιτικής, κοινωνικής και επαγγελματικής μας παρουσίας.
Ετσι, μπορεί κάποιοι να αδιαφορούν για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η επιπόλαιη αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων, όπως αυτό των αγροτικών προϊόντων της Θήβας, αρκεί η αντιμετώπιση αυτή να συμβάλλει στην ανάδειξη και κατοχύρωσή τους, πολιτική, επαγγελματική, κοινωνική. Και βέβαια, μια τέτοια λογική, αναπόφευκτα οδηγεί στην μεγέθυνση των προβλημάτων, στην ανορθολογική τους αντιμετώπιση, στην πρόκληση φόβου για τον επικείμενο κίνδυνο, τον οποίο αναδεικνύουν, καταγγέλλουν, και βέβαια αντιμετωπίζουν, οι «σωτήρες» της πόλης…Αλλά, όταν ο κίνδυνος αυτός δεν προκύπτει, τότε ο ρόλος των «σωτήρων» ελαχιστοποιείται και αμφισβητείται, επομένως ο κίνδυνος πρέπει πάντα να υπάρχει, να εφευρίσκεται, ή να διατηρείται ζωντανός…Επομένως, η ανασκευή των δηλώσεων του κ. Ζαμπετάκη, δεν ευνοεί τέτοιου είδους λογικές, άρα, αιδήμων σιωπή, για να ξεχαστεί το θέμα…
Με τον τρόπο αυτό, η τοπική κοινωνία, αν ειδωθεί ως «ζωντανός οργανισμός», χάνει το ανοσοποιητικό της σύστημα: τη συντονισμένη δράση των φορέων της, προς όφελος της κοινωνίας, προς υπεράσπιση των συμφερόντων της. Την ουσία της πολιτικής, κοινωνικής, επαγγελματικής παρουσίας και δραστηριότητας. Την κεντρομόλο λειτουργία των φορέων, αντί της φυγόκεντρης που αναπτύσσεται τον τελευταίο καιρό.
Δυστυχώς, το πρόβλημα δεν είναι θεσμικό. Σε επίπεδο θεσμών, η νέα νομοθεσία για τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. προβλέπει τη δημιουργία επιτροπών διαβούλευσης των τοπικών φορέων, ενόψει κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν τους Ο.Τ.Α.
Το πρόβλημα δεν λύνεται όμως αντικειμενικά, μέσω της εφαρμογής της νομοθεσίας, αν τα υποκείμενα, οι τοπικοί φορείς δηλαδή, δεν επιθυμούν να λειτουργήσουν σε αυτή την κατεύθυνση. Το πρόβλημα είναι υποκειμενικό. Εχει να κάνει με το πώς οι τοπικοί παράγοντες, οι φορείς, οι δημότες, αντιλαμβανόμαστε και αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα που μας αφορούν.
Και όσο το «ανοσοποιητικό σύστημα» της πόλης δεν λειτουργεί, όσο δηλαδή πολιτικοί, κοινωνικοί και επαγγελματικοί παράγοντες και φορείς γίνονται καλοί αγωγοί κακών ειδήσεων, και κακοί αγωγοί καλών νέων, όσο η τοπική κοινωνία δεν αποφασίζει να αυτοπροστατευθεί, να συλλειτουργήσει και να συνδιαμορφώσει άποψη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, όσο αφήνει ζωτικό χώρο σε ανορθολογικές, καιροσκοπικές και τυχοδιωκτικές συμπεριφορές, τόσο θα είναι ευάλωτη σε κάθε είδους τέτοιες επιθέσεις, σε υπερβολές, σε φήμες, σε συκοφαντίες. Και τόσο θα προβληματίζεται και θα ανησυχεί για την όποια «κακοδαιμονία» της…
ΕΛΙΣΣΑΙΟΣ ΑΝΤ. ΜΑΜΜΗΣ
Πρώην Πρόεδρος Δημ. Συμβουλίου Δήμου Θηβαίων
