Τα παιδιά διαμορφώνουν τα συναισθήματά τους με βάση, κυρίως, τον τρόπο με τον οποίο τους συμπεριφέρονται, αλλά και την εγωκεντρική τους αντίληψη. Γι’αυτό, όταν το παιδί, σας ζητήσει να καθίσει μαζί σας και του πείτε: – Όχι τώρα, χρυσό μου, έχω δουλειά,
ρίξτε μια ματιά στο πρόσωπό του για να διαπιστώσετε αν λυπήθηκε. Κι αν απαντήσει:
– Δεν πειράζει,
δώστε βάση στην έκφρασή του και στα λόγια του. Προσέξτε μήπως οι άκρες των χειλιών του γέρνουν. Μήπως μείνει σιωπηλό και σοβαρό. Μήπως προσποιηθεί ότι είναι ατάραχο ή μήπως διακρίνετε κάποιες άλλες ενδείξεις που φανερώνουν ότι πληγώθηκε ή ότι φοβάται μήπως δεν έχει την αποδοχή σας. Όταν το παιδί νιώθει αβέβαιο για την αγάπη σας, η παραμικρή απόρριψη εκ μέρους σας θα το βυθίσει σε απόγνωση.
Μπορεί να σκεφτεί:
– Το ήξερα πως η μαμά δεν με αγαπάει. Είμαι ανάξιος/α αγάπης της.
Ενώ, όταν νιώθει σίγουρο για την αγάπη σας (και είναι αρκετά μεγάλο), μπορεί να ανεχθεί μια περιστασιακή καθυστέρηση στην ικανοποίηση κάποιας ανάγκης του, εφόσον δεν είναι συνηθισμένη εμπειρία.
Όταν του δίνουμε πολύ συχνές εμπειρίες «έλλειψης αγάπης», το παιδί μπορεί να χάσει τη συναισθηματική προσαρμοστικότητά του. Όταν φράσεις τον τύπου:
– Δεν μ’αγαπάει ή
– Δεν είμαι αρκετά καλός/ή
εγκατασταθούν, μονίμως, στο μυαλό του παιδιού, αποκτά την τάση να εξηγεί τα πάντα με τρόπο που επιβεβαιώνει αυτή την αντίληψή του.
Με άλλα λόγια, επινοεί την ιστορία της ζωής του βασισμένο πάνω στις πράξεις και στα λόγια μας.
Μπορεί να είναι δική του επινόηση, ωστόσο παίζετε κύριο ρόλο στο δράμα του. Ακόμη και χωρίς να ελέγχετε το μυαλό του παιδιού σας, μπορείτε να μάθετε να είστε συνειδητοποιημένοι ως προς τον τρόπο που «πλάθει» την ιστορία του. Αν είστε υποχρεωμένη να αρνηθείτε την προσοχή σας στο νήπιό σας, επειδή θηλάζετε τη μικρή του αδερφή για παράδειγμα, κοιτάξτε το στα μάτια για να δείτε τι θα μπορούσε να σκέφτεται.
Μήπως συμπεραίνει ότι δεν το αγαπάτε ή ότι δεν αξίζει την αγάπη σας;
Πολλοί ενήλικες υποφέρουν από αίσθημα αυτο-αμφισβήτησης, το οποίο τους δημιουργήθηκε στα παιδικά τους χρόνια, εξαιτίας της ακούσιας άρνησης για ικανοποίηση κάποιων αναγκών τους.
Παρόλο που πολλές απ’αυτές τις εμπειρίες δεν μπορούν και δεν χρειάζεται ν’αποφευχθούν, εντούτοις, όταν αντιληφθείτε τα συναισθήματα του παιδιού σας, θα μπορούσατε ν’αναγνωρίσετε την εμπειρία του. Θα μπορούσατε να το κατευθύνετε να μεταβάλλει τα συμπεράσματά του. Να σκεφτεί αντί του:
– Δεν μ’αγαπάει, π.χ.:
– Δεν μ’αρέσει καθόλου να περιμένω μέχρι θηλάσει το μωρό. Ξέρω, ωστόσο, πως η μαμά χαίρεται πολύ να παίζει μαζί μου. Όταν αποκοιμηθεί το μωρό θα μπορέσω να χαρώ τη μαμά μου και γι’αυτό περιμένω με ανυπομονησία.
Το νήπιο μπορεί να φοβάται ότι δεν το θέλετε, όταν σας δει να αγκαλιάζετε το μωρό σας. Ίσως νιώσει ότι το απορρίπτετε, κάθε φορά που του λέτε να σταματήσει αυτό που κάνει, όταν μιλάτε στο τηλέφωνο και το αγνοείτε. Όταν το μαλώνετε ή όταν περιμένετε από εκείνο κάτι, το οποίο δεν είναι σε θέση να εκτελέσει πλήρως.
Το μεγαλύτερο παιδί μπορεί να αμφιβάλλει για την αγάπη σας όταν οι προσδοκίες σας δεν ταιριάζουν με τις δικές του.
Όταν δεν διαθέτετε χρόνο για εκείνο. Όταν προστατεύετε το μικρότερο αδερφάκι του από εκείνο. Όταν το επικρίνετε ή ακόμα κι όταν το επαινείτε.
Ίσως ακούγεται περίεργο ότι ένα παιδί που επαινείται για κάποιο επίτευγμά του μπορεί ν’αμφιβάλλει για την αγάπη του γονιού του.
Μπορεί, ωστόσο, να σκεφτεί ότι δεν θα’σασταν τόσο «στοργικοί» αν δεν σας είχε εντυπωσιάσει ή και ευχαριστήσει, σύμφωνα με τους δικούς σας όρους.
Πολλές φορές την ημέρα στέλνουμε στα παιδιά μας το μήνυμα ότι δεν είναι τόσο σημαντικά, όσο κάτι άλλο. Λόγου χάρη, από κάποιο τηλεφώνημα, από έναν επισκέπτη, ένα γεύμα κλπ. Οι εκφράσεις της αγάπης μας δεν αρκούν πάντα για να επανορθώσουμε αυτού του είδους τα μηνύματα. Το παιδί μας μπορεί ν’αγνοεί την βαθιά αγάπη που τρέφουμε γι’αυτό. Μια και απ’τις εμπειρίες του θα’χει καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα.
Το παιδί που αισθάνεται αβοήθητο, φοβισμένο ή ανίκανο να εκδηλώσει τον πραγματικό του εαυτό, δυσκολεύεται να νιώσει την αγάπη σας.
Αμφιβάλλει για την αποδοχή και την εκτίμησή σας. Ίσως παρακινηθεί να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που νομίζει ότι θα θέλατε, εφόσον πιστεύει ότι αγάπη σημαίνει να’ναι αρεστός/αποδεκτός.
Ωστόσο, το παιδί δεν μπορεί να αντιληφθεί την αγάπη σας όταν δεν νιώθει ασφαλές να εκφραστεί ελεύθερα και αυθεντικά. Αυτός είναι ο λόγος που ο έλεγχος (είτε με επαίνους και ανταμοιβές, είτε με εκφοβισμούς και τιμωρίες) και ο επακόλουθος φόβος, δεν το αφήνει να αισθανθεί συνδεδεμένο με την αγάπη σας.
Το παιδί που αμφιβάλλει για την αγάπη των γονιών του μπορεί να βυθιστεί σε απόγνωση, η οποία θα εκδηλωθεί με αισθήματα ανασφάλειας και συμπεριφορές που συνδέονται με το άγχος.
Οι συμπεριφορές αυτές, με τη σειρά τους, μπορεί να προκαλέσουν την οργή των γονιών, η οποία θα τραυματίσει περαιτέρω το παιδί, μιας και θα έχει πλέον έμπρακτες αποδείξεις ότι είναι ανάξιο και πως δεν το αγαπούν οι γονείς του, κάτι που θα επιτείνει τα συμπτώματα απόγνωσής του.
Για να μην εμπλακούμε σ’αυτόν τον φαύλο κύκλο, πρέπει να ερευνήσουμε βαθύτερα και να φτάσουμε στον ανέκφραστο πόνο που προκάλεσε τη συμπεριφορά του παιδιού. Όσο εντονότερη η καταστροφική συμπεριφορά του, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ανάγκη του για αγάπη και σιγουριά. Όταν αμφιβάλλει για την αγάπη των γονιών είναι δυστυχισμένο κι αδιαφορεί για κάθε δραστηριότητα. Έχει δυσκολίες στην ομιλία ή στην εκμάθηση και βρέχει το κρεβάτι του. Εμφανίζει νευρικά τικ, διαταραχές στον ύπνο και στο φαγητό του, επιθετικότητα και οξυθυμία. Ενώ, όταν είναι απολύτως σίγουρο για τη γονική αγάπη, δεν νιώθει καμιά ανάγκη παρόμοιων εκδηλώσεων. Έχει αυτοπεποίθηση και ξοδεύει τον χρόνο του ασχολούμενο με τα ενδιαφέροντά του.
Πηγή Tromaktiko
