Με τα ποσοστά της παχυσαρκίας στη χώρα μας να είναι υψηλά, την ανάγκη για τη σωστή διατροφική διαπαιδαγώγηση των παιδιών σε καθημερινή βάση ακόμα και στο σχολείο είναι πολύ χρήσιμο κάθε γονιός να γνωρίζει ότι τα σχολικά κυλικεία δεν λειτουργούν πλέον χωρίς έλεγχο ή νομικό πλαίσιο! Αντίθετα, ο νόμος καθορίζει τι ακριβώς επιτρέπεται να πωλούν στα παιδιά.
Το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτή εξέδωσε αναλυτική παρουσίαση με το τι επιτρέπεται να πωλείται στα σχολικά κυλικεία.
Σύμφωνα με την νέα Υπουργική Απόφαση 78649/23.7.2015 (ΦΕΚ Β’ 1581), στα σχολικά κυλικεία, καντίνες (σταθερές), χώρους εστίασης, εντός των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επιτρέπεται να πωλούνται, τα παρακάτω προϊόντα:
Φρούτα - Λαχανικά
-Φρέσκα φρούτα-λαχανικά, ανάλογα με την εποχή (π.χ. μήλο, αχλάδι, πορτοκάλι, μανταρίνια, μπανάνα, βερίκοκα, ροδάκινο κ.λπ.), καλά πλυμένα και συσκευασμένα, σε ατομική μερίδα
-Αποξηραμένα φρούτα (π.χ. βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα, σταφίδες, μπανάνες κ.λπ.), χωρίς προσθήκη ζάχαρης, συσκευασμένα, σε ατομική μερίδα, έως 50gr
-Φυσικός χυμός φρούτων, ή και λαχανικών, που παρασκευάζεται, εντός των κυλικείων - καντινών. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων, ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Συστήνεται να είναι δυνατή η κατανάλωσή του άμεσα, μετά την παρασκευή του, σε ποτήρια μιας χρήσης ανακυκλώσιμου υλικού
-Φρουτοσαλάτα, που παρασκευάζεται εντός των κυλικείων – καντίνων, από φρέσκα, καλά πλυμένα φρούτα εποχής. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη σακχάρων ή άλλων γλυκαντικών ουσιών
-Σαλάτα από φρέσκα, καλά πλυμένα λαχανικά, που παρασκευάζεται, εντός των κυλικείων - καντινών, χωρίς προσθήκη αλατιού. Επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου, ξυδιού, ή λεμονιού
-Συσκευασμένοι φυσικοί χυμοί φρούτων και ομοειδών προϊόντων, χωρίς συντηρητικά και χωρίς προσθήκη ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία, έως και 250ml.
Γαλακτοκομικά
-Γάλα τυποποιημένο, παστεριωμένο, σε ατομική συσκευασία, έως 500ml, πλήρες και ημιαποβουτυρωμένο (1,5%-1,8% λιπαρά)
-Σοκολατούχο γάλα, με χαμηλά λιπαρά (max.1,8%), σε συσκευασία έως 250ml
-Γιαούρτι τυποποιημένο (έως 5% λιπαρά), χωρίς πρόσθετα σάκχαρα, σε ατομική μερίδα, έως 200gr
-Ροφήματα, από συνδυασμούς φρέσκου γάλακτος και φρέσκων φρούτων, που θα παρασκευάζονται, στο κυλικείο. Δεν επιτρέπεται η προσθήκη ζάχαρης. Απαγορεύεται η διάθεση άλλων τυποποιημένων αναλόγων ροφημάτων καθώς και η χρήση έτοιμης σκόνης, για την παρασκευή τους
-Τυριά, πολύ σκληρά, σκληρά, ημίσκληρα, μαλακά τυριά. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Εξαιρούνται τα ανακατεργασμένα τυριά, ή τηγμένα τυριά και ανακατεργασμένα τυριά, με αλειφώδη υφή.
Απλά αρτοπαρασκευάσματα ή αρτοσκευάσματα
-Κουλούρι σησαμένιο ολικής άλεσης, πλούσιο, σε φυτικές ίνες, ή λευκό
-Κριτσίνια ολικής άλεσης, πλούσια, σε φυτικές ίνες, ή λευκά, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr
-Φρυγανιές ολικής άλεσης, πλούσιες σε φυτικές ίνες, ή λευκές, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr
-Κράκερς ολικής άλεσης, πλούσια, σε φυτικές ίνες, ή λευκά, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr.
Τα παραπάνω απλά αρτοπαρασκευάσματα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά, έως 3%
Τρανς λιπαρά, έως 0,1 %
Νάτριο, έως 0,5%.
Διάφορα αρτοσκευάσματα
-Μουστοκούλουρα, σε ατομική μερίδα, έως 60gr
-Μπισκότα απλά, χωρίς γέμιση, σε ατομική συσκευασία (έως 60γρ) με τις παρακάτω προδιαγραφές:
Η περιεκτικότητά τους σε trans λιπαρά να μην υπερβαίνει το 2% των ολικών λιπιδίων
Ανά 100γρ προϊόντος: α) η ζάχαρη να μην υπερβαίνει τα 10γρ, β) τα ολικά λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 10γρ, γ) τα κορεσμένα λιπαρά να μην υπερβαίνουν τα 5γρ και δ) το νάτριο να μην υπερβαίνει τα 0,5γρ.
-Σταφιδόψωμο, σε ατομική μερίδα, έως 60gr
-Μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης, σε ατομική μερίδα έως 40γρ, η οποία να πληρεί τις ακόλουθες προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά, έως 3%
Τρανς λιπαρά, έως 0,1%
Νάτριο, έως 0,5%.
-Τυρόπιτα-πίτα λαχανικών, σε ατομικές μερίδες των 120gr. και με συγκεκριμένες προδιαγραφές:
Η λιπαρή ύλη για τη ζύμη - φύλλο πρέπει να είναι αποκλειστικά ελαιόλαδο, μαλακή μαργαρίνη ή φυτικά έλαια, όπου το τελικό προϊόν δεν πρέπει να ξεπερνάει το 30% σε συνολικά λιπαρά και το 0,1% σε trans λιπαρά.
Το τυρί, που θα χρησιμοποιείται, στις τυρόπιτες, θα πρέπει να αποτελεί, τουλάχιστον, το 40% του συνολικού βάρους. Συστήνονται τυριά παραδοσιακά και ελληνικά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Απαγορεύεται η χρήση τετηγμένων τυριών.
-Πίτσα, με τις παρακάτω προδιαγραφές:
Για τη βάση, τα επιτρεπόμενα υλικά είναι αλεύρι, αβγό, γιαούρτι, αλάτι και μυρωδικά βότανα. Απαγορεύεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης, όπως το γλουταμινικό μονονάτριο.
Για τη γέμιση, τα επιτρεπόμενα προϊόντα είναι τυρί, τομάτα, πιπεριές, μανιτάρια, κρεμμύδι, καλαμπόκι. Δεν επιτρέπεται η χρήση σάλτσας και αλλαντικών.
Σάντουιτς
Τα σάντουιτς/τοστ μπορούν να παρασκευάζονται, με συνδυασμούς των τροφίμων των επόμενων παραγράφων. Μπορούν να είναι τυποποιημένα, ή να παρασκευάζονται, στο χώρο του κυλικείου-καντίνας αυθημερόν.
-Επιτρέπεται η χρήση όλων των ειδών ψωμιού, ολικής άλεσης, πλούσιο, σε φυτικές ίνες, ή λευκό, όπως ψωμάκι ατομικό, ψωμί για τοστ, μπαγκέτα, ελληνική πίτα, αραβική πίτα, σησαμένιο κουλούρι. Συστήνεται το ψωμί ολικής άλεσης. Δεν επιτρέπεται το μπριος, το κρουασάν, ή το πιροσκί..
-Δεν επιτρέπεται η χρήση άλλων αλλαντικών, εκτός από βραστή γαλοπούλα, με τις παρακάτω προδιαγραφές:
Κορεσμένα λιπαρά, έως 1 %
Νάτριο, έως 1 %.
-Επιτρέπεται η χρήση τυριών (όπως αναφέρονται, παραπάνω στην παράγραφο «Γαλακτοκομικά».
-Λαχανικά όλων των ειδών μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
-Ελιές, χωρίς το κουκούτσι και πάστα ελιάς μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
-Αβγό καλά βρασμένο μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
-Από λιπαρές ύλες, επιτρέπεται μόνο η προσθήκη ελαιολάδου.
-Επιτρέπεται η παρασκευή γλυκών σάντουιτς, με συνδυασμό των προαναφερομένων ψωμιών και με γέμιση 1 κουταλιά της σούπας μέλι, ή μέλι-ταχίνι.
Γλυκίσματα
-Κρέμα και ρυζόγαλο, σε ατομικές μερίδες των 150gr (με περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος έως 4%)
-Χαλβάς, σε ατομική μερίδα, έως 50gr
-Παστέλι, σε ατομική μερίδα έως 50gr
-Μέλι, σε ατομική μερίδα
-Σοκολάτα υγείας και γάλακτος, σε ατομική μερίδα, έως 30gr
-Δεν επιτρέπεται η διάθεση τσιχλών και καραμελών.
Ξηροί καρποί
Στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπονται οι ξηροί καρποί όλων των ειδών, χωρίς προσθήκη αλατιού, ή ζάχαρης, σε ατομική συσκευασία, έως 50gr. Δεν επιτρέπονται οι τηγανισμένοι ξηροί καρποί.
Υγρά τρόφιμα
-Εμφιαλωμένο νερό
-Μόνο στα κυλικεία των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα παρακάτω αφεψήματα: χαμομήλι, φασκόμηλο, τσάι του βουνού, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, ή σύνθετων γλυκαντικών
-Καφές, μόνο για το προσωπικό
-Δεν επιτρέπεται η διάθεση αναψυκτικών.
-Το νερό διατίθεται μόνο σε πλαστικές φιάλες και οι χυμοί μόνο σε πλαστικές και χάρτινες συσκευασίες.
Επιτρέπεται η διάθεση και «βιολογικών προϊόντων», όπως αυτά ορίζονται στους Κανονισμούς 834/2007 και 889/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με την προϋπόθεση ότι αυτά εμπίπτουν, στον ανωτέρω κατάλογο.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση λειτουργικών τροφίμων, ή συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων, που περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Δεν επιτρέπεται η διάθεση άλλων προϊόντων, που δεν περιλαμβάνονται στην Υγειονομική Διάταξη 81025/29.8.2013 και την τροποποιητική της 9665/4.11.2013.
Τιμές προϊόντων
Στα σχολικά κυλικεία, ισχύουν οι παρακάτω ανώτατες τιμές, για ορισμένα τρόφιμα:
α) Σάντουιτς ή τοστ από ψωμί ολικής άλεσης ή λευκό, με τυρί (με προσθήκη ή μη λαχανικών, τομάτας, ελαιολάδου και άλλων) 1,10
β) Σάντουιτς ή τοστ από ψωμί ολικής άλεσης ή λευκό με τυρί και γαλοπούλα (με προσθήκη ή μη λαχανικών, τομάτας, ελαιολάδου και άλλων) 1,35
γ) Απλό αρτοσκεύασμα (σουσαμένιο κουλούρι) σε ατομική συσκευασία 40 γραμμαρίων τουλάχιστον 0,40
δ) Τυρόπιτα – σπανακόπιτα με τυρί φέτα ή κασέρι βάρους 120 γραμμαρίων 1,10
ε) Εμφιαλωμένο νερό των 500 ml, εγχώριο ή μη, εντός ή εκτός ψυγείου 0,35
στ) Φυσικοί χυμοί φρούτων με 100% χυμό (χωρίς πρόσθετη ζάχαρη) σε ατομική συσκευασία 250 ml 0,95
Στα κυλικεία, πρέπει να υπάρχει πινακίδα, που να ενημερώνει στα ελληνικά (τουλάχιστον), ότι διατίθενται τα παραπάνω είδη. Επίσης, πρέπει να υπάρχει και τιμοκατάλογος για τα παραπάνω είδη. Το κυλικείο είναι υποχρεωμένο να διαθέτει τα είδη αυτά, καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του.
