ΑΡΧΩΝ
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Με πρόσφατη Υπουργική απόφαση η 30η Ιανουαρίου, ημέρα μνήμης των Τριών μεγίστων Ιεραρχών κατά παλαιότατη παράδοση δίκαια ανεγνωρισμένων ως προστατών των ελληνοχριστιανικών γραμμάτων, κηρύσσεται για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας ως ημέρα αργίας.
Η θεσμοθέτηση της αργίας αυτής, όμως, ακυρώνει τον τρόπο με τον οποίο τα σχολεία τιμούσαν τους προστάτες τους, αφού καθιστά αδύνατο τον εκκλησιασμό των μαθητών συντεταγμένων με τους δασκάλους τους, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα.
Ο συνεορτασμός των Τριών Ιεραρχών κατά την 30η Ιανουαρίου ανάγεται στον 11οαιώνα και καθιερώθηκε από τον άγιο Επίσκοπο Ευχαΐτων Ιωάννη τον Μαυρόποδα. Η πρόταση του έγινε δεκτή από τον αυτοκράτορα, καί τότε θεσπίσθηκε η εορτή αυτή, η όποια από τότε εορτάζεται πάντοτε από την Ορθόδοξη Εκκλησία με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
Με μεγάλη επισημότητα καί ευλάβεια εορταζόταν η εορτή των Τριών Ιεραρχών στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Όπως γράφει ό καθηγητής Ν. Μπρατσιώτης, «ο υπόδουλος ελληνισμός… προσέδωσεν εις τον εκκλησιαστικόν εορτασμόν τους τον πανηγυρικόν χαρακτήρα της εορτής των Ελληνικών Γραμμάτων, ως της εθνικής εορτής του. Κατ’ αυτήν το μαρτυρικόν ελληνικόν Έθνος επεβεβαίωνεν επισήμως την ένδοξον ταυτότητά του καί την βαθείαν συνείδησίν του, ότι αποτελεί αδιάσπαστον ιστορικήν συνέχειαν του Αρχαίου καί Βυζαντινού Ελληνισμού…».
Στίς περιοχές της Ηπείρου καί της Μακεδονίας, πού άργησαν να απελευθερωθούν, η εορτή των Τριών Ιεραρχών εξακολουθούσε να έχει εθνικό χαρακτήρα ως το 1912, πού εντάχθηκαν στο ελεύθερο ελληνικό κράτος.
Η καθιέρωση της εορτής ως εκπαιδευτικής και σχολικής εντοπίζεται μέσα στον 19οαιώνα, μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, σε προσφυέστατη αντικατάσταση της εορτής των Αγίων Νοταρίων.
Ο πρώτος επίσημος εορτασμός πραγματοποιήθηκε το 1842, ενώ η πραγματική θεσμοθέτηση που έγινε το 1911, όταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών καταρτίζοντας το νέο καταστατικό του προσδιόρισε τις επίσημες εορτές και αργίες του.
Επί τόσα χρόνια ο εορτασμός της ημέρας με κεντρικό στοιχείο τον σχολικό εκκλησιασμό και άλλες εκδηλώσεις πνευματικού χαρακτήρα, απέδιδε στην επέτειο το ουσιαστικό πνευματικό περιεχόμενο και έφερνε τους μαθητές πιο κοντά στα τιμώμενα άγια πρόσωπα και το θαυμαστό έργο τους.
Τώρα ο χαρακτήρας της εορτής ως αργίας, χωρίς τον κοινό εκκλησιασμό, χωρίς τη δυνατότητα συμμετοχής εκπαιδευτικών και μαθητών στην προσέγγιση και ακόμη γνωριμία του σπουδαίου έργου των Τριών Ιεραρχών την αποξενώνει από το βαθύτερο νόημά της. Είναι σαν να έχουμε τραπέζι χωρίς τα φαγητά!
Με τον τρόπο αυτό προστίθεται μια ακόμη ψηφίδα στο άχαρι και απνευμάτιστο μωσαϊκό της εκκοσμίκευσης.
Γι’ αυτούς τους λόγους, κάνουμε έκκληση προς τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών, αλλά και στα ίδια τα παιδιά μας ως και στους ευαίσθητους εκπαιδευτικούς να τιμήσουν την ημέρα όπως πράγματι ταιριάζει.
Έχει μεγάλη αξία και σημασία να προσέλθουν οι νέοι μας αυτόβουλα και να εκκλησιασθούν την Τρίτη 30 Ιανουαρίου.
Αυτό θα αποτελέσει μια ηθική και πνευματική αντίσταση στην τάση για τον αποχρωματισμό της παιδείας και της κοινωνίας από τις παραδοσιακές αρχές και αξίες.
Εύχομαι οι Τρείς μέγιστοι φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος να σκεπάζουν με τη χάρη τους, να συνοδεύουν με τις ευχές τους και να καθοδηγούν με το φωτεινό παράδειγμά τους τη ζωή και πορεία όλων μας και ιδιαίτερα των μαθητών και σπουδαστών της επαρχίας και όλης της πατρίδος μας.
Μετ’ ευχών και αγάπης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
