Θετικά αποτελέσματα για τους αδύναμους οικονομικά πολίτες (κοινωνικό τιμολόγιο) αλλά και τη λειτουργία και τους πόρους των ΔΕΥΑ, που αποτυπώνονται σε έξι άρθρα του «Καλλικράτη 2», δηλαδή, του νομοσχεδίου «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη,την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση-Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ», (Ν. 4071/2012, ΦΕΚ Α' 85), έφεραν οι συντονισμένες ενέργειες της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), η οποία απαριθμεί 115 μέλη σε σύνολο 130 ΔΕΥΑ στη χώρα, και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).
Οι ρυθμίσεις του N. 4071/2012 που αφορούν στις ΔΕΥΑπεριλαμβάνονται στο άρθρο 10, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται: η καθιέρωση του κοινωνικού τιμολογίου για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες (άνεργοι, ΑμεΑ, άποροι κτλ.),καταβολή ετήσιας επιχορήγησης από 1.1.2011 από τους ΚΑΠ,έλεγχος από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ αποφάσεων των ΔΕΥΑ, προληπτικός έλεγχος από το Ελεγκτικό για δαπάνες άνω των 5.000 ευρώ, υποχρεωτικότητα επέκτασης της χωρικής αρμοδιότητας των ΔΕΥΑ σε όλο τον «καλλικράτειο» δήμο, καθώς και μηνιαίο πάγιο τέλος για την κάλυψη μέρους του ελάχιστου κόστους λειτουργίας του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης.
Να σημειωθεί πως λόγω της παρατεταμένης εκλογικής περιόδου και της ακυβερνησίας δεν έχει εκδοθεί ακόμα καμιά εγκύκλιοςγια την εφαρμογή του νόμου, αλλά και καμιά ΥπουργικήΑπόφαση για θέματα που αφορούν στις ΔΕΥΑ και περιλαμβάνονται στον παραπάνω νόμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ειδικά για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών των ΔΕΥΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η ΕΔΕΥΑ προτίθεται να στείλει προτάσεις στα συναρμόδια υπουργεία (Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) πριν από την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ, προκειμένου ο έλεγχος των ΔΕΥΑ να διενεργείται σύμφωνα με τηφύση, τη λειτουργία και το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τιςΔΕΥΑ. Κι αυτό, διότι μετά την εφαρμογή του «Καλλικράτη» και με την καθιέρωση του ελέγχου των ΔΕΥΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο προκλήθηκαν σε διάφορες ΔΕΥΑ προβλήματα που δυσχέραιναν την εύρυθμη λειτουργία και ευελιξία τους.
Ειδικότερα οι διατάξεις του άρθρου 10 που αφορούν στις ΔΕΥΑ και περιλαμβάνονται στον ν. 4071/2012 είναι:
α) Έλεγχος από την Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ των παρακάτω αποφάσεων των ΔΕΥΑ: ψήφιση του προϋπολογισμού της επιχείρησης και τεχνικού προγράμματος έργων, καθώς και κάθε τροποποίησή τους, αγορά και εκποίηση ακινήτων κτημάτων, επιβάρυνση των ακινήτων της επιχείρησης με εμπράγματα δικαιώματα, καθώς και μελέτες, έργα προμήθειες (παρ. 5):
«Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 225 του ν. 3852/2010προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Ειδικά, σε ό,τι αφορά τις ΔΕΥΑ,εκτός από τις παραπάνω αποφάσεις, αποστέλλονται επιπλέονπρος έλεγχο νομιμότητας οι αποφάσεις εκείνες που αφορούν:α) την ψήφιση του προϋπολογισμού της επιχείρησης και τουτεχνικού προγράμματος έργων, καθώς και κάθε τροποποίησήτους, β) την αγορά και εκποίηση ακινήτων κτημάτων, γ) τηνεπιβάρυνση των ακινήτων της επιχείρησης με εμπράγματαδικαιώματα και δ) τις μελέτες, τα έργα και τις προμήθειες».
β) Η υποχρεωτικότητα της επέκτασης της χωρικής αρμοδιότητας της ΔΕΥΑ (είτε αυτή προέκυψε από συγχώνευση είτε όχι) σε όλη την έκταση του «Καλλικράτειου» δήμου (παρ. 6):
«Η παρ. 6 του άρθρου 109 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταταιως εξής: «Οι διατάξεις των ανωτέρω παραγράφωνεφαρμόζονται αναλόγως και στη συγχώνευση των ΔημοτικώνΕπιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ). Ηαρμοδιότητα της νέας μετά τη συγχώνευση ΔημοτικήςΕπιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης ή της προϋπάρχουσαςΔΕΥΑ εκτείνεται υποχρεωτικά στο σύνολο της εδαφικήςπεριοχής του δήμου».
γ) Η εφαρμογή του Π.Δ. 136/2011 και στις ΔΕΥΑ (παρ. 7) ώστε οι Επιχειρήσεις να υποχρεούνται να υποβάλλουν για προληπτικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο χρηματικά εντάλματα για ποσά ύψους 5.000 ευρώ και άνω. Με απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθορίζεται η διαδικασία και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών των ΔΕΥΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο:
«Με απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης,Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθορίζεται ηδιαδικασία και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τονπροληπτικό έλεγχο των δαπανών των κοινωφελώνεπιχειρήσεων, των επιχειρήσεων ύδρευσης αποχέτευσης καιτων δημοτικών ανωνύμων εταιρειών του άρθρου 266 του Ν.3463/2006 (Α΄ 114), από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Οι φορείςτης παρούσας παραγράφου υποβάλλουν για προληπτικό έλεγχοχρηματικά εντάλματα τα για ποσά, ύψους 5.000 ευρώ και άνω,εφαρμοζομένου του Π.Δ. 136/2011».
δ) Για την κάλυψη μέρους του ελάχιστου κόστους λειτουργίας του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης μπορεί να χρεώνεται από τις ΔΕΥΑ μηνιαίο πάγιο τέλος, έπειτα από απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Επιχείρησης, η οποία εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο (παρ. 11):
«Για την κάλυψη μέρους του ελάχιστου κόστους λειτουργίαςτου δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης μπορεί να χρεώνεταιαπό τις ΔΕΥΑ και τους δήμους που παρέχουν τις υπηρεσίεςαυτές, μηνιαίο πάγιο τέλος, μετά από απόφαση του διοικητικούσυμβουλίου η οποία εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο».
ε) Το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΥΑ μπορεί να θεσπίζει ειδικό τιμολόγιο για τις ευπαθείς ομάδες των καταναλωτών με βάση ενιαία και αντικειμενικά κριτήρια (κοινωνικό τιμολόγιο). Η απόφαση αυτή εγκρίνεται από το οικείο δημοτικό συμβούλιο (παρ.12):
«Το διοικητικό συμβούλιο της ΔΕΥΑ μπορεί να θεσπίζει ειδικότιμολόγιο για τις ευπαθείς ομάδες των καταναλωτών με βάσηενιαία και αντικειμενικά κριτήρια. Η απόφαση αυτή εγκρίνεταιαπό το οικείο δημοτικό συμβούλιο».
στ) Οι πιστώσεις που αποδίδονται κάθε χρόνο στις ΔΕΥΑ από το υπουργείο Εσωτερικών από 1.1.2011 βαρύνουν αποκλειστικά τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των δήμων. Το ύψος των πιστώσεων, η διαδικασία κατανομής τους και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται κάθε έτος με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών, ύστερα από γνώμη της ΚΕΔΕ (παρ. 13):
«Οι πιστώσεις που αποδίδονται ετησίως στις ΔημοτικέςΕπιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) από το υπουργείοΕσωτερικών, από 1.1.2011 βαρύνουν αποκλειστικά τουςΚεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των δήμων. Το ύψος τωνπιστώσεων, η διαδικασία κατανομής τους και κάθε αναγκαίαλεπτομέρεια καθορίζονται κάθε έτος με απόφαση του υπουργούΕσωτερικών, ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης ΔήμωνΕλλάδας».
