Ποια είναι η θωράκισή μας απέναντι στις πλημμύρες;

Τελευταία, επανειλημμένα πληροφορούμαστε ότι από τις έντονες βροχοπτώσεις πλημμύρισαν τμήματα της τάδε πόλης, τόσο στη χώρα μας, όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου Κόσμου.Επίσης πληροφορούμαστε, ότι τα αστικά αποχετευτικά δίκτυα δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την ποσότητα του νερού που έπεφτε με ένταση π.χ. έως 135 χιλιοστά για δύο ώρες, καθώς κι ότι η περιοχή κατακλύστηκε από τα έντονα καιρικά φαινόμενα.Παράλληλα, η μεταβολή του κλίματος συνεχίζεται, οι επιστήμονες κρούουν το κώδωνα του κινδύνου και εμείς, οι τελευταίοι της Ευρώπης σε αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων, ασχολούμαστε ακόμη κατά το πλείστον με τα δεινά οικονομικά μας θέματα.

Τα προβλήματα όμως των πλημμυρών δεν τελειώνουν εδώ, αλλά

συνεχίζονται και θα εξακολουθούν, ίσως και πιο έντονα σε όλη την Ελλάδα και τον Κόσμο. 

Παραδείγματα στην χωρά μας, η Ρόδος, η Αχαΐα, η Αργολίδα, η Κρήτη και αρκετά νησιά μας, τώρα και όλη η Ήπειρος και Στερεά Ελλάδα, αναφέρω και τον Έβρο, αλλά εδώ έχουμε μια ουδετερότητα.
Όλοι οι απολογισμοί των αναφερόμενων περιοχών (Περιφέρειας - Δήμων) έκαναν λόγο για μεγάλες πρωτοφανείς ζημίες. Ποια όμως είναι η θωράκιση της χώρας μας σε αυτά τα δύσκολα χειμερινά καιρικά φαινόμενα;
Στις 18/9/2007, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη νέα Κοινοτική Οδηγία «για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας». Βασικός στόχος της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ είναι να βοηθήσει τα Κράτη - Μέλη στην πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των πλημμυρών. Με αυτήν δημιουργείται το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, το οποίο επεκτείνει και συντονίζεται στενά με την Οδηγία - Πλαίσιο (2000/60/ΕΚ) για τα Νερά.
Η νέα αυτή Οδηγία προβλέπει, στο πλαίσιο μιας προσέγγισης μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, μια διαδικασία διαχείρισης του κινδύνου πλημμυρών, η οποία υλοποιείται σε τρία στάδια:
1. Μέχρι το τέλος του 2011 τα Κράτη - Μέλη θα πρέπει να έχουν προβεί σε προκαταρκτική εκτίμηση των κινδύνων πλημμύρας για τις λεκάνες απορροής ποταμών και να προσδιορίσουν, με τον τρόπο αυτό, τις περιοχές με σοβαρή πιθανότητα πλημμύρας.
2. Σε περιοχές, στις οποίες υφίστανται όντως κίνδυνοι για ζημιές από πλημμύρες, τα Κράτη - Μέλη οφείλουν να εκπονήσουν, μέχρι το τέλος του 2013, χάρτες επικινδυνότητας και χάρτες κινδύνων πλημμύρας, στους οποίους θα αποτυπώνονται οι αρνητικές συνέπειες των πλημμυρών (σε πληθυσμό, εγκαταστάσεις, κλπ.).
3. Το αργότερο μέχρι το 2015, για τις περιοχές αυτές πρέπει να καταρτισθούν σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας.
Τα σχέδια διαχείρισης πρέπει να περιλαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της πιθανότητας πλημμύρας και τον περιορισμό των πιθανών της επιπτώσεων. Τα σχέδια αυτά θα καλύπτουν μεν όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας αλλά θα εστιάζονται ιδίως:
• στην πρόληψη (όπως πρόληψη των ζημιών από πλημμύρες, με την αποφυγή κατασκευής οικιών και βιομηχανιών σε περιοχές που απειλούνται σήμερα ή που θα απειληθούν στο μέλλον από πλημμύρες ή προσαρμογή των μελλοντικών αναπτυξιακών προγραμμάτων στους κινδύνους πλημμύρας),
• την προστασία (με την λήψη μέτρων μείωσης της πιθανότητας πλημμυρών ή/και περιορισμού των επιπτώσεων των πλημμυρών σε συγκεκριμένες τοποθεσίες όπως π.χ. με αποκατάσταση κατακλυζόμενων περιοχών και υγροτόπων)
• και την ετοιμότητα (π.χ. μέσω της παροχής οδηγιών στο κοινό σχετικά με το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση πλημμύρας).
Οι ενέργειες εκ μέρους του Αρμόδιου Υπουργείου μας έχουν ως εξής:
* Αρχίζει η προκαταρκτική εκτίμηση των κινδύνων πλημμύρας για τις λεκάνες απορροής ποταμών της χώρας (16-02-2012)
* Ολοκλήρωση και υποβολή στην ΕΕ έκθεση προκαταρκτικής αξιολόγησης κινδύνων πλημμύρας (23-03-2012)
* Ελληνική συμμετοχή σε συνάντηση εργασίας για την εμπλοκή των αρμόδιων Φορέων στη Διαχείριση του Πλημμυρικού Κινδύνου, Βουκουρέστι 17-19 Απριλίου 2012 (8-6-2012)
* Ολοκληρώθηκε ο Προσδιορισμός των Ζωνών Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας στα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας και υποβλήθηκε στην ΕΕ επικαιροποίηση της έκθεσης Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας (22-11-2012).
Σε εφαρμογή της ΚΥΑ 31822/ 1542/ Ε103 (ΦΕΚ1108/Β /21-07-2010) με την οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η Κοινοτική Οδηγία 2007/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2007 για την «Αξιολόγηση και Διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας», το ΥΠΕΚΑ ανακοινώνει την ολοκλήρωση και υποβολή στην ευρωπαϊκή βάση ΕΙΟΝΕΤ:
α) επικαιροποιημένων δεδομένων για τις ιστορικές πλημμύρες που καταγράφονται στα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας και έχουν προκάλεσαν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις.
β) των Ζωνών Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας για το σύνολο της επικράτειας. Στην αναφερόμενη Κ.Υ. Απόφαση, επιπλέον των ορισμών του «ποταμού», της «λεκάνης απορροής ποταμού» και της «υπολεκάνης» που περιέχονται στον Ν. 3199/2003 καθώς και του ορισμού της «περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού/ υδατικού διαμερίσματος», όπως συμπληρώθηκε με το Π.Δ. 51/2007, ισχύουν επίσης και οι ακόλουθοι ορισμοί:
«Πλημμύρα»: Η προσωρινή κατάκλυση από νερό του εδάφους το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, δεν είναι καλυμμένο από νερό. Αυτή περιλαμβάνει πλημμύρες από ποτάμια, ορεινούς χείμαρρους και υδατορεύματα εφήμερης ροής, υπερχειλίσεις λιμνών, και πλημμύρες από υπόγεια ύδατα και τη θάλασσα σε παράκτιες περιοχές. Ακόμη, περιλαμβάνει πλημμύρες από καταστροφές μεγάλων υδραυλικών έργων, όπως θραύσεις αναχωμάτων και φραγμάτων.
«Κίνδυνος πλημμύρας»: O συνδυασμός της πιθανότητας να λάβει χώρα πλημμύρα και των δυνητικών αρνητικών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες, που συνδέονται μ’ αυτή την πλημμύρα.
«Επικινδυνότητα πλημμύρας»: Η δυνατότητα εμφάνισης πλημμύρας σε συγκεκριμένο χώρο (ποσοτικοποιούμενη μέσω του βάθους νερού, της ταχύτητας ροής ή άλλου χαρακτηριστικού υδρολογικού ή υδραυλικού μεγέθους), που αντιστοιχεί σε δεδομένη πιθανότητα υπέρβασης
Το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενεργείας & Κλιματικής Αλλαγής, σε συνέχεια Ανάρτησε Εκθέσεις Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας, όπου δημοσιοποιούνται τα στοιχεία της Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας για τα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας. Παράλληλα, παρέχεται Βάση Δεδομένων Καταγραφής των Πλημμυρικών Συμβάντων, διαμορφωμένη για την κάλυψη των απαιτήσεων εφαρμογής της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ.
Και κάθε συναρμόδιος και ενδιαφερόμενος Φορέας που διαθέτει δεδομένα πλημμυρών καλείται για τη συμπλήρωση της σχετικής βάσης και αποστολή των δεδομένων στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων.
***
Όλα αυτά δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση των ολοένα εντεινόμενων περιβαλλοντικών προβλημάτων και την υιοθέτηση ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου που θα εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες ζωής και δημιουργίας, οι Βασικοί Στόχοι όμως επετεύχθησαν;
Οι πολίτες ας το κρίνουν. Δεν νομίζω και εδώ να μας φταίει η Ευρωπαϊκή Ένωση ή κάποιος άλλος φορέας.

Δημήτρης Μακρής
* Ο Δημήτρης Μακρής είναι Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. Συγκοινωνιακών – Υδραυλικών Έργων Υποδομής.

ΠΗΓΗ