Χρύσα Λύκου
Αλκυονίδες, είναι οι μέρες που ο χειμώνας έχει αποθέματα ήλιου στις τσέπες του και τα χρησιμοποιεί λίγο πριν κρασάρουν τα κουράγια μας τους μήνες που μαυρίζουμε απ’ το κακό μας. Μια τέτοια μέρα, ο Κλήμης Πυρουνάκης, παρήγγειλε διπλό ελληνικό σε ένα μικρό καφέ στην Κηφισιά κι έκατσε να μου εξηγήσει, το πώς σκαρώνει αλκυονίδες μέρες όλο το χρόνο, μέσα στις φυλακές.
Είναι το έκτο από τα οκτώ παιδιά μιας οικογένειας που κατάφερε να μείνει μακριά από σεμνοτυφισμούς και στερεότυπα. Ο γιος ενός σπουδαίου πατέρα, του παπά-Γιώργη Πυρουνάκη, που τους κήρυξε πως το μυστικό αυτού του κόσμου κρύβεται στη χαρά και στις παρέες που την μοιράζονται.
«Είχα ανέμελα παιδικά χρόνια, πήγα σε μεικτό σχολείο και αυτό με βοήθησε να διαμορφώσω έναν ισορροπημένο ψυχισμό. Οι κοπέλες, οι ωραίες κοπάνες, ο κινηματογράφος, είναι όσα σε κάνουν να κοντρολάρεις την ηδονή και τις απαιτήσεις σου στην πορεία. Πέρασα στη θεολογική σχολή στη Θεσσαλονίκη. Ήταν η εποχή της αποχουντοποίησης, διώχναμε τους καθηγητές που είχαν συνεργαστεί με τη Χούντα, νομίζαμε πως θα αλλάζαμε τον κόσμο. Μια τρύπα στο νερό κάναμε...»
Εκπαιδευτικός που διορίστηκε και συνταξιοδοτήθηκε τελικά, στο Καπαρέλλι Θηβών. Εκεί όπου κατόρθωσε το 2008 να «βάλει» το σχολείο δεύτερης (και τρίτης και τέταρτης, όπως λέει) ευκαιρίας στις φυλακές. «Με ενδιέφερε να χτίσω ένα σχολείο, πάνω σε μια νέα παιδαγωγική μέθοδο. Στις γυναικείες φυλακές του Ελεώνα, ο προβολέας είναι στον εκπαιδευόμενο. Δεν υπάρχουν βιβλία, το σχολείο είναι στηριγμένο στο λόγο και στη γραφή. Στο πλαίσιο της φυλακής αυτό είναι ό,τι πιο απελευθερωτικό, μιας και ο άλλος χρειάζεται να σκεφτεί και να οραματιστεί. Πρέπει να ξεφύγουμε απ’ το παραδοσιακό σχολείο, να οραματιστούμε εκείνο του μέλλοντος. Το εκπαιδευτικό σύστημα, έχει χρεοκοπήσει εντελώς».
Ακούγεται το «Βαλς των Χαμένων Ονείρων», ο καφές δεν αχνίζει πια και εμείς στην πιο ελληνική μας πραγματικότητα, νοσταλγούμε ζωές ανθρώπων που ψάχνουν εξαγνισμό.
«Το 2012, ιδρύσαμε το Δίκτυο Στήριξης Φυλακισμένων και Αποφυλακισμένων Γυναικών. Στο πλαίσιο αυτό, φτιάξαμε εργαστήρι ραπτικής στο οποίο μια μέρα δουλειάς, ισοδυναμεί με τρεις λιγότερες στη φυλακή, ενώ μια μέρα στο σχολείο, ισοδυναμεί με μια μέρα λιγότερο στη φυλακή. Παράλληλα, φτιάξαμε ένα εργαστήρι πληροφορικής και εκμάθησης παραγωγής καφέ, όπου παρέχονται επίσημες πιστοποιήσεις».
Δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να σηκώσει κανείς ένα μαχαίρι, ξέρω όμως πόσο εύκολο είναι να αφοριστεί από μια κοινωνία που διψά για νομιμοποιημένο αίμα, αναζητά να εξαγνιστεί για το γεγονός ότι εγκληματεί καθημερινά με την αδιαφορία της. «Τα δεινά του εγκλεισμού είναι για όλους ίδια. Ο νεκρός χρόνος, η μελαγχολία, οι τάσεις για αυτοκτονία. Οι γυναίκες όμως θέλουν άλλη τεχνική, ο ψυχισμός τους είναι περίπλοκος. Χρειάζονται περισσότερο συναίσθημα και επινοητικότητα. Τους δείχνουμε διαρκώς την επιθυμίας μας να βρουν την ελευθερία μέσα στον εγκλεισμό. Προσπαθούμε να ζωντανεύουμε τις ανάγκες που η φυλακή τους νεκρώνει».
Τη φυλακή που ο Κλήμης Πυρουνάκης αγκαλιάζει, οι κρατούμενες συγκατοικούν με τις γυναίκες που ταιριάζουν, χωρίς να έχει αφεθεί τίποτα στην τύχη. Δεν υπάρχει μόνιμος ψυχίατρος, ούτε γυναικολόγος. Δεν χάνει, όμως, την πίστη του. «Φτιάξαμε ένα σχολείο όπως το φανταζόμασταν, είμαστε σε μόνιμο διάλογο για την παιδεία, ώστε να μπουν τελικά τα σχολεία σε όλες τις φυλακές, παλεύουμε για την ίδρυση βρεφονηπιακού σταθμού για τις κρατούμενες μωρομάνες και συνεχίζουμε.»
Φυλακισμένες γυναίκες! Άνθρωποι που δεν ονειρεύτηκαν κελιά αλλά φτερά που σκόρπισαν, όταν ακόμη ήταν παιδιά. «Τις βοηθάμε να βρουν ένα σπίτι αφού αποφυλακιστούν, πληρώνουμε το πρώτο νοίκι, δίνουμε κάποια τρόφιμα. Συνεργαζόμαστε με την "ΕΠΑΝΟΔΟ", το επίσημο πρόγραμμα επανένταξης αποφυλακισμένων, που σημαίνει ότι μια αποφυλακισμένη μπορεί να μείνει 15 μέρες σ’ ένα ξενοδοχείο δωρεάν, ώστε να έχουμε χρόνο να της βρούμε ένα σπίτι. Το Δίκτυο αφορά μόνο γυναίκες, λόγω δικής μας αδυναμίας να ανταποκριθούμε σε μεγαλύτερο πληθυσμό. Τις στηρίζουμε πρώτα ψυχολογικά και έπειτα υλικά, στο βαθμό βέβαια που μπορούμε».
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΜΑΣ ΣΤΟ ΦΟΥ.ΜΠΟΥ
Δεν τις εγκαταλείπουν, είναι δίπλα τους όταν εκείνες κληθούν να αντιμετωπίσουν μια καθημερινότητα που λησμόνησαν, κλεισμένες σε τοίχους και κάγκελα. Το τηλέφωνο του χτυπά και εκείνος προσπαθεί πάντα να ανατροφοδοτεί το κουράγιο τους, σε μια κοινωνία που δε λογαριάζει παρελθόν, μόνο ένα παρόν που τρέχει. Από έπιπλα, μέχρι επιταγές από super market και μια απύθμενη κατανόηση και πεποίθηση ότι όλα θα πάνε καλά, είναι όσα προσπαθούν να προσφέρουν με σεβασμό και αξιοπρέπεια.
Κάθε μέρα, φυλακιζόμαστε με τη θέληση μας σε δειλινά που χάνονται χωρίς να τα έχουμε θρηνήσει, χωρίς να κλάψουμε για τη μέρα που πήραν μαζί τους, για το χρόνο μας που πάντα λιγοστεύει.
«Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι, που προβλήματα μας ήταν αυτά των άλλων. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να ελευθερώνεσαι απ’ τον φιλοτομαρισμό σου, να μη φοβάσαι, να έχεις πάντα αποθέματα αγκαλιάς και αγάπης».
Δεν μετανιώνει, μόνο θλίβεται όταν ακούει κάποια κακή εξέλιξη για κρατούμενη του.«Η ελευθερία του καθενός, βρίσκεται στα χέρια του. Ο δρόμος, είναι η ποιότητα της επανάστασης που θα ακολουθήσουμε. Το καλό υπάρχει και νικά, διαφυλάσσοντας την ελπίδα».
Είναι 5 το απόγευμα και όλα λούζονται σε ένα πορτοκαλί χρώμα. Η μέρα μεγαλώνει και ένα καπνογόνο θέλω να ανάψει στο χέρι μου. Ένα καπνογόνο-φωνή απ’ τα κελιά που μουρμουρίζουν στίχους των νιάτων μας, που σιγά φωνάζουν: «Ήρθαμε που ήρθαμε, φτιάξτε τα ωραία, θέλουμε δωμάτια με θέα». Φωτογραφίες: Παντελής Ζερβός
Βοηθός Φωτογράφου: Γιώτα Βαρδάλου *Οι Αφανείς Ήρωες είναι μια ενότητα που στόχο έχει να αφουγκραστεί μια κοινωνία που ψάχνει τις ανάσες της! Με τη στήριξη και τις δικές σας προτάσεις επιχειρούμε να γνωρίσουμε όλοι μαζί ανθρώπους που συμβάλλουν χωρίς κανένα προσωπικό όφελος στο να κάνουν τη ζωή των συνανθρώπων τους καλύτερη, ευκολότερη και ασφαλέστερη συσπειρώντας κι άλλους στον ίδιο σκοπό. Βοηθήστε μας να τους αναδείξουμε για να ακουστούν σε μια χώρα βαρήκοη. Στείλτε μας την πρότασή σας για τον επόμενο Αφανή Ήρωα στο info@provocateur.gr.
