…για ένα κίνημα επιστροφής
Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών,
αντιλαμβάνεται πως ο γιγαντισμός των αστικών κέντρων με την ταυτόχρονη ερήμωση
και αδιαφορία για την ύπαιθρο, έχουν οδηγήσει σε ανισορροπία στην ίδια την
ανάπτυξη της χώρας- χωρίς βέβαια να ξεχνούμε την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής
στις τσιμεντουπόλεις. Αυτό το μείζον πρόβλημα που «πνίγει» εδώ και δεκαετίες
την ελληνική επικράτεια, είναι καιρός να βγει στην επιφάνεια και να συζητηθεί. Η Ευβοϊκή ενδοχώρα έχει νιώσει τις συνέπειες αυτής της εγκατάλειψης, της αδιαφορίας, της αποδιοργάνωσης του κοινωνικού ιστού, που ο συγκεντρωτισμός και η έντονη αστικοποίηση των τελευταίων πενήντα χρόνων έχουν προκαλέσει. Η παράθεση του χρονικού αυτής της πορείας φθοράς δεν ωφελεί πλέον να μονοπωλεί το ενδιαφέρον, αφού τα αποτελέσματα της χρεοκοπίας του στην οικονομία, την κοινωνία, την υγεία, βρίσκονται μπροστά στα μάτια μας. Και η αβεβαιότητα που δημιουργεί για το μέλλον επίσης.
Οι δεκαετίες σύγκρουσης που προηγήθηκαν συνεχίζουν να οδηγούν στην αυτοκαταστροφή και η συζήτηση για ένα νέο πολιτικό σχέδιο που θα έθετε το θέμα της σχέσης υπαίθρου - πόλεων σε διαφορετική βάση είναι από καιρό στην ημερήσια διάταξη. Η διεθνής εμπειρία αλλά και η ελληνική οικονομική, κοινωνική, ιστορική πραγματικότητα επιβάλλουν την έναρξη ενός διαλόγου με στόχο μια νέα συμφωνία, ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» ανάμεσα στην πόλη και στην ύπαιθρο.
Να αναστηλώσουμε, να αποκαταστήσουμε τον αγροτικό χώρο, να προστατεύσουμε το οικοσύστημα της υπαίθρου με όλες τις ομορφιές και τις ιδιαιτερότητές του, να δώσουμε ζωή στον κοινωνικό ιστό της περιφερειακής Ελλάδας. Να σταματήσει η εγκατάλειψη των χωριών και η διόγκωση των πόλεων, έτσι ώστε η πόλη να επανακτήσει την ποιότητα ζωής της και η ύπαιθρός το ανθρώπινο δυναμικό της. Δεν μπορεί πλέον να συνεχίζεται αυτός ο παραλογισμός της εγκατάλειψης και της φθοράς του πιο δυναμικού οικονομικού και φυσικού κεφαλαίου του ελληνικού χώρου.
Η ύπαιθρος, πέρα από την αισθητική, την ψυχική ηρεμία και την ανάπτυξη των ανθρώπινων σχέσεων που απλόχερα προσφέρει, μπορεί να αποτελέσει και χώρο πρωτοποριακών ευκαιριών πάνω στην καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων, την εκτροφή ζώων ή ακόμα και τον αγροτουρισμό, που κερδίζει ολοένα έδαφος. Όλοι αυτοί οι πολίτες που εγκατέλειψαν κάποτε τις εστίες τους, προκειμένου να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες στην πόλη, τώρα πια μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κίνημα επιστροφής και αναγέννησης της υπαίθρου.
Ουσιαστικά αυτοί που
αποτελούσαν το ενδογενές δυναμικό μετανάστευσαν οι περισσότεροι στα κοντινά
αστικά κέντρα και στις πρωτεύουσες των Νομών. Ο σημερινός πληθυσμός της
υπαίθρου είναι στη συντριπτική του πλειοψηφία γερασμένος- αποτελείται από
απόμαχους της εργασίας χωρίς δυνατότητες αλλά και ενδιαφέρον για οποιαδήποτε
αναπτυξιακή πρωτοβουλία.
Είναι να αναρωτιέται κανείς πώς
από την αυτάρκεια σε αγροτικά προϊόντα που είχαμε το 1980, φτάσαμε το 2011 να
εισάγουμε το 70%. Πώς μπορεί να ευημερεί μια οικονομία, όταν το κόστος
εισαγωγής κρέατος και γαλακτοκομικών ξεπερνά σε συνάλλαγμα την εισαγωγή
πετρελαιοειδών;
Ένα σχέδιο για επανάκαμψη και
επιστροφή στην ύπαιθρο για να έχει επιτυχία θα πρέπει καταρχήν να απευθύνεται
στις οικογένειες που έχουν κατοικίες, αγροκτήματα, αλλά και μνήμες από τη ζωή
στο χωριό χωρίς να αποκλείονται και οι νέοι που δεν αντέχουν την οικονομική
δυσχέρεια και ανασφάλεια που τους προκαλούν σήμερα τα αστικά κέντρα και
αναζητούν ένα εναλλακτικό τρόπο ζωής.
Πρωταγωνιστές για την
εκπόνηση και υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής θα πρέπει να είναι κυρίως οι
μεγάλοι Δήμοι, το ελληνικό πανεπιστήμιο, τα μαζικά μέσα ενημέρωσης, η εκκλησία
και οι ενώσεις αποδήμων του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού.
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ενδεικτικά ως άξονες και επιλογές ανάπτυξης
τις κάτωθι:
· Ανάπτυξη του αγροτουρισμού και γενικότερα εναλλακτικών
μορφών τουρισμού.
· Παραγωγή κηπευτικών με τη μέθοδο της βιολογικής
γεωργίας, πιστοποιημένων, για την τροφοδοσία και των τοπικών κοινωνιών αλλά και
των αστικών κέντρων.
· Εκτροφή ζώων για παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών
· Τυποποίηση τοπικών αγροτικών προϊόντων κηπευτικών αλλά και προϊόντων
κρέατος.
· Συλλογή- καλλιέργεια αρωματικών φυτών και βοτάνων αλλά
και μικρές μονάδες παραγωγής αιθέριων ελαίων.
· Ανάδειξη ιστορικών μνημείων, τοπίων ιδιαίτερου φυσικού
κάλλους, αλλά και βυζαντινών- μεταβυζαντινών μνημείων σε συνεργασία με τις
τοπικές Μητροπόλεις.
· Προστασία και ανάπλαση των αγροτικών οικισμών σύμφωνα
με την τοπική αρχιτεκτονική και τις παραδόσεις.
Αν πιστέψουμε, αναγνωρίσουμε
την αναγκαιότητα για την υλοποίηση ενός σχεδίου αναγέννησης της ελληνικής
υπαίθρου, χρόνο με το χρόνο θα βρίσκουμε νέους συμμάχους γιατί θα βλέπουν τα
άμεσα και απτά αποτελέσματα στη βελτίωση των οικονομικών και κοινωνικών
δεικτών.
Ιδιαίτερα οι συμμετέχοντες θα
νιώθουν ότι υπηρετούν ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο που δεν τους βλέπει ως
αριθμούς και άψυχα αντικείμενα, αλλά ως συνδιαμορφωτές και δημιουργούς ενός
μέλλοντος που γεννά ελπίδα και όχι απελπισία.
ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ
