1. Χειμερινά ελαστικά: Ο εμπειρικός κανόνας είναι: Χειμερινά ελαστικά από το Ο μέχρι το Π, με άλλα λόγια, από τον Οκτώβριο μέχρι το Πάσχα. Την περίοδο αυτή, οι θερμοκρασίες μπορεί συχνά να πέσουν και κάτω από τους επτά βαθμούς και τα θερινά ελαστικά χάνουν την καλή οδική αξιοπιστία τους. «Μόνο τα χειμερινά ελαστικά έχουν το κατάλληλο μείγμα καουτσούκ στο πέλμα και διαθέτουν άφθονες εγκοπές και ακμές συγκράτησης που χρειάζονται για να διασφαλιστεί το μεγαλύτερο δυνατό εύρος ασφάλειας στους χειμερινούς δρόμους», λέει ο ειδικός των ελαστικών Björn Bolze, στο κέντρο εξυπηρέτησης πελατών της κατασκευάστριας ελαστικών Continental, η οποία προμηθεύει την αγορά με ένα από τα ελαστικά που αναδείχθηκαν νικητές στις τελευταίες χειμερινές δοκιμές της ADAC – το ContiWinterContact TS 830. «Το μείγμα καουτσούκ που χρησιμοποιείται για τα θερινά ελαστικά σκληραίνει ακόμη και σε θερμοκρασίες αρκετά πάνω από το μηδέν. Αντίθετα, τα χειμερινά ελαστικά παραμένουν μαλακά και εύκαμπτα και επομένως μπορείς να βασίζεσαι ότι θα διατηρήσουν την επαφή τους με το δρόμο», επισημαίνει ο Bolze. Συνιστά να έχουν τα χειμερινά ελαστικά τουλάχιστον τέσσερα χιλιοστά ελάχιστο βάθος πέλματος. Τότε μόνο μπορούν να ανοίγουν ικανοποιητικά υπό φορτίο οι περισσότερες από 2.000 εγκοπές τους ώστε να αναπτύξουν το πλήρες δυναμικό τους. Επιπλέον, τα χειμερινά ελαστικά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν «περισσότερο από πέντε, το πολύ έξι χειμώνες», λέει ο Bolze. Με την πάροδο του χρόνου, και εξαιτίας της εναλλαγής μεταξύ χειμερινής χρήσης και θερινής αποθήκευσης, το μείγμα του πέλματος μπορεί να αρχίσει να σκληραίνει. Σε μερικές περιπτώσεις, ο νόμος επιβάλλει τη χρήση χειμερινών ελαστικών, τουλάχιστον σε συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν από τους αυτοκινητιστές να προσαρμόζουν τον εξοπλισμό των αυτοκινήτων τους στις εποχιακές καιρικές συνθήκες. Στη Γερμανία, οι αυτοκινητιστές μπορεί να πάρουν κλήση μέχρι και €40 αν συλληφθούν να οδηγούν με ακατάλληλα ελαστικά σε χειμερινούς δρόμους. Σε ορισμένες διαδρομές στην Αυστρία, η αστυνομία μπορεί ακόμη και να κατάσχει τα αυτοκίνητα επιτόπου αν χρησιμοποιούν θερινά ελαστικά.
2. Αποθήκευση ελαστικών: Τα θερινά ελαστικά χρειάζονται σωστή αποθήκευση για να μπορέσουν να περάσουν άθικτα το χειμώνα. Το πιο εύκολο είναι να τα αφήνετε να ξεχειμωνιάζουν στον αντιπρόσωπο ή στο σέρβις των ελαστικών σας. Όσοι προτιμάτε να πάρετε στα χέρια σας τη φροντίδα της αποθήκευσης, θα πρέπει να μεριμνήσετε για τα εξής: Πριν ξεμοντάρετε τα ελαστικά από το αυτοκίνητο, σημειώστε με κιμωλία σε ποιον τροχό του αυτοκινήτου βρίσκονται (ΠA = πίσω αριστερά, ΜΔ = μπροστά δεξιά κ.ο.κ.) Καθαρίστε το πέλμα και τη ζάντα. Αν βγάλετε ολόκληρους τους τροχούς (δηλ. το ελαστικό πάνω στη ζάντα), κρεμάστε τα από γάντζους ή αποθηκέψτε τα σε ράγες τροχών. Μη στοιβάζετε ελαστικά που έχουν αφαιρεθεί από τις ζάντες τους. Τοποθετήστε τα όρθια (κατά προτίμηση,πάνω σε ράγες). Είναι σημαντικό να περιστρέφετε αυτά τα ελαστικά κάθε τέσσερις εβδομάδες για να μη στηρίζονται διαρκώς στην ίδια επιφάνεια του καουτσούκ. Γενικά, το καουτσούκ δεν επιτρέπεται να έρθει σε επαφή με πετρέλαια, γράσα, ή βερνίκια. Ο χώρος όπου αποθηκεύονται τα ελαστικά πρέπει να είναι δροσερός και σκοτεινός.
3. Επιθεώρηση: Λίγα πράγματα είναι χειρότερα από το να ξεμείνετε με το αυτοκίνητό σας μέσα στο καταχείμωνο. Για να αποφύγετε να σας συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να ελέγξετε όλες τις λειτουργίες του οχήματός σας από το φθινόπωρο. Πολλά συνεργεία και πάρκινγκ προσφέρουν τέτοιους χειμερινούς ελέγχους της μπαταρίας, του φωτισμού, των υαλοκαθαριστήρων και των φρένων.
4. Γενικός έλεγχος: Πέρα από την επιθεώρηση του οχήματός τους, οι οδηγοί μπορούν να προσφέρουν και οι ίδιοι μια εξυπηρέτηση στο αυτοκίνητό τους: Συνιστούμε να χρησιμοποιείτε στο δοχείο των υαλοκαθαριστήρων αντιψυκτικό υγρό, που είναι αποτελεσματικό ακόμη και σε θερμοκρασία μείον 25 βαθμών (τα συνεργεία συχνά ξεχνάνε το αντιψυκτικό). Αφού προσθέσετε το αντιψυκτικό, βάλτε για μερικά λεπτά να λειτουργήσουν οι υαλοκαθαριστήρες για να βεβαιωθείτε ότι το αντιψυκτικό θα φτάσει παντού. Τα καθαρά παράθυρα και η καθαρή εικόνα του δρόμου μπορεί να αποδειχτούν κρίσιμα στις μουντές μέρες του χειμώνα. Επίσης καλή ιδέα είναι να επισκευάσετε όλες τις μικροζημιές στο χρώμα του αυτοκινήτου, έτσι ώστε η υγρασία και το αλάτι να μην προκαλέσουν σκουριές. Αλείψτε με ταλκ τις ελαστικές λωρίδες στεγανοποίησης στις πόρτες και στο πορτ μπαγκάζ για να τις εμποδίσετε να παγώσουν και να σφραγίσουν τις πόρτες.
5. Απαραίτητος εξοπλισμός: Θα πρέπει να έχετε στο αυτοκίνητο σας μια καλή ξύστρα για τον πάγο, καλώδιο εκκίνησης της μπαταρίας, έναν ηλεκτρικό φακό, μια κουβέρτα και γάντια. Το να έχετε οπουδήποτε μέσα στο αυτοκίνητο ένα καλό αποπαγωτικό για την κλειδαριά δεν πρόκειται βέβαια να σας βοηθήσει να ανοίξετε την πόρτα από έξω. Καλύτερα να έχετε το αποπαγωτικό σε κάποιο βολικό σημείο στην έξοδο του σπιτιού σας.
6. Οδηγική συμπεριφορά: Το χειμώνα, οι αυτοκινητιστές αντιμετωπίζουν κάθε λογής δοκιμασίες – αναπάντεχες καιρικές διακυμάνσεις, χιονοπτώσεις, ξαφνική παρουσία πάγου, ομίχλη, κακή ορατότητα, κίνδυνο υδρολίσθησης και χιονολίσθησης. «Συχνά, το χειμώνα προκαλούνται εντελώς αναπάντεχα κρίσιμες οδηγικές συνθήκες. Ο κόσμος συνήθως το ξεχνάει αυτό», λέει ο ειδικός της Continental Björn Bolze. «Τα ποιοτικά χειμερινά ελαστικά είναι προϊόν υψηλής τεχνολογίας και προσφέρουν ένα επιπρόσθετο ανάχωμα ασφάλειας σε δύσκολες συνθήκες. Όμως δεν αποτελούν εγγύηση απόλυτης ασφάλειας όταν πίσω από το τιμόνι βρεθούν απερίσκεπτοι οδηγοί. Γι’ αυτό συνιστούμε στους αυτοκινητιστές να οδηγούν πάντα προσεκτικά το χειμώνα και να μην προκαλούν κρίσιμες καταστάσεις οδηγώντας με υπερβολική ταχύτητα ή ακολουθώντας από πολύ κοντά τα προπορευόμενα οχήματα. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι οι νόμοι της φυσικής εξακολουθούν να ισχύουν και το χειμώνα.
7. Ασφάλεια στην ομίχλη: Η ομίχλη μπορεί να εμφανιστεί απροειδοποίητα, συνήθως τους κρύους μήνες του χρόνου, όταν η θερμοκρασία του αέρα διαφέρει συχνά πολύ από του εδάφους. Ρόλο παίζει και η υγρασία. Πέπλα ομίχλης μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά ακόμη και σε πολύ ηλιόλουστες ημέρες. Όταν βρεθούν αντιμέτωποι με αυτό το φαινόμενο, το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι οδηγοί είναι να αφήσουν το γκάζι και απλώς να παραμείνουν σε απόσταση οπτικής επαφής με τα πίσω φώτα του προπορευόμενου οχήματος. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι ο οδηγός θα πρέπει να παρασυρθεί σε απρόσεχτη οδήγηση αν το προπορευόμενο όχημα κινείται με μεγάλη ταχύτητα. Μια μελέτη για την οδήγηση στην ομίχλη έδειξε ότι η λεγόμενη «ασταθής συμπεριφορά γραμμής» οδηγεί συχνά σε ατυχήματα επειδή οι οδηγοί απλώς ακολουθούν τα πίσω φώτα του μπροστινού οχήματος, με αποτέλεσμα να φρενάρουν πολύ καθυστερημένα όταν χρειαστεί. Επομένως, ο εμπειρικός κανόνας στην ομίχλη, είναι: Μειώστε αισθητά την ταχύτητα πορείας και διατηρήστε απόσταση ασφαλείας από το μπροστινό σας όχημα. Βεβαιωθείτε ότι θα μπορείτε να φρενάρετε μέσα στην απόσταση όπου έχετε καθαρή ορατότητα.
8. Προσοχή στην υδρολίσθηση: Οι έντονες βροχοπτώσεις και το χιόνι που λιώνει γεμίζουν με νερά τους δρόμους τον χειμώνα και την άνοιξη. Σε τέτοιες συνθήκες ενεδρεύει πάντα ο κίνδυνος για υδρολίσθηση. Αυτό συμβαίνει όταν συγκεντρώνονται μπροστά και κάτω από τα ελαστικά τόσα νερά ώστε οι εγκοπές του πέλματος δεν έχουν πια τη δυνατότητα να τα διασκορπίσουν, με αποτέλεσμα τα ελαστικά να πατινάρουν πάνω σε μια υδάτινη μεμβράνη. Όταν ο οδηγός αισθανθεί ότι το όχημα χάνει την επαφή με το έδαφος, είναι ώρα να αφήσει το γκάζι, να πατήσει το συμπλέκτη, και να περιμένει μέχρι το ελαστικό να επανακτήσει την επαφή με το δρόμο. Τα καλά χειμερινά ελαστικά όμως, όπως το Continental ContiWinterContact TS 800 (ο νικητής στην πρόσφατη δοκιμή που διοργανώθηκε από την οργάνωση αποτίμησης καταναλωτικών ειδών στη Γερμανία, τη Stiftung Warentest) προσφέρουν το βέλτιστο δυνατό κράτημα και σε τέτοιες επικίνδυνες καταστάσεις.
9. Παγωμένες γέφυρες: Οι γέφυρες μπορεί να αποτελούν κίνδυνο ιδιαίτερα το φθινόπωρο. Η γέφυρα μπορεί να είναι αναπάντεχα ολισθηρή ακόμη και όταν οι δρόμοι είναι στεγνοί, χωρίς πάγους. Σε αντίθεση με το υπόβαθρο κάτω από τους δρόμους σε στερεό έδαφος, η άσφαλτος στις γέφυρες δεν αποθηκεύει θερμότητα, πράγμα που επιτρέπει στην ατμοσφαιρική υγρασία και στο ψιλόβροχο να παγώνουν πολύ πιο εύκολα. Οι αυτοκινητιστές θα πρέπει επομένως να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί πάνω στις γέφυρες.
10. Αλυσίδες χιονιού: Τα χειμερινά ελαστικά δεν υποκαθιστούν τις αντιολισθητικές αλυσίδες χιονιού κατά την ορεινή οδήγηση. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αλυσίδες χιονιού προσφέρουν το μοναδικό τρόπο κίνησης σε απόκρημνα, χιονοσκέπαστα περάσματα. Σε πολλές διαδρομές τα αυτοκίνητα είναι υποχρεωτικό να έχουν αντιολισθητικές αλυσίδες. Αυτή την υποχρέωση την επισημαίνουν στους αυτοκινητιστές τα μπλε σήματα κυκλοφορίας με τη λευκή αντιολισθητική αλυσίδα. Το σημαντικό είναι να έχουν οι αλυσίδες τη σωστή διάσταση (ένδειξη για τη σωστή διάσταση που πρέπει να έχουν οι αλυσίδες υπάρχει στο πλευρό του ελαστικού). Οι αλυσίδες πρέπει να εφαρμόζονται στους κινητήριους τροχούς. (Εννοείται ότι είναι σκόπιμο να εξασκηθείτε στην εφαρμογή τους πριν από το ταξίδι. Και όταν αρχίσουν να δυσκολεύουν τα πράγματα στο δρόμο, μην περιμένετε την τελευταία στιγμή σε κάποια ανηφόρα για να τις βάλετε.) Οι αλυσίδες πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται μόνο πάνω στο χιόνι (δεν ισχύει για σποραδικά τμήματα δρόμου χωρίς χιόνι).
