Η οικογένεια είναι ένα σύστημα, δηλαδή μία ομάδα ατόμων που προσπαθούν να λειτουργήσουν όλοι μαζί. Τα μέλη μεταξύ τους είναι σε βαθιά σύνδεση και το ένα επηρεάζει το άλλο κάθε στιγμή και σε πολλά επίπεδα. Το σύστημα αυτό της οικογένειας, αφορά τις ρίζες, την ταυτότητα και την λειτουργία μας ως κοινωνικό ον.
Ο εαυτός μας εμπεριέχει τις ιδιότητες του οικογενειακού μας συστήματος, τις εμπειρίες και τους ρόλους μας μέσα σε αυτό. Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ύπαρξης μας.
Υπάρχει η οικογένεια από την οποία καταγόμαστε, η πατρική μας, αυτή που μας μεγάλωσε και αποτελείται από τους γονείς μας και τα αδέρφια μας. Υπάρχει η οικογένεια που δημιουργούμε και είναι ο σύντροφός μας και τα παιδιά μας. Σε κάθε περίπτωση οικογένειας, το σύστημα της είναι σημαντικό για μας.
Κάθε οικογένεια έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τις δικές της συνήθειες και το δικό της τρόπο λειτουργίας. Υπάρχουν οικογένειες, πολύ δεμένες, με πιο κλειστά όρια, οικογένειες πιο ανοιχτές, με πιο χαλαρούς δεσμούς και κανόνες, υπάρχουν οικογένειες δύσκαμπτες στις αλλαγές, και άλλες περισσότερο εύκαμπτες και ευπροσάρμοστες… υπάρχουν συστήματα οικογένειας μικρά με λίγα μέλη και μεγαλύτερα με πολλά μέλη.
Η ταυτότητα της οικογένειας μας διαμορφώνει και την δική μας ταυτότητα, την θέση μας στον κόσμο. Είναι η πρώτη πρώτη κοινωνία στην οποία ανήκουμε και που θα μας ακολουθεί για πάντα. Η θέση μας μέσα σε αυτό το πρωταρχικό κοινωνικό σύστημα και η αλληλεπίδραση μας με τους σημαντικούς άλλους καθορίζει τον τρόπο που μαθαίνουμε να λειτουργούμε, να στεκόμαστε και τον τρόπο που μαθαίνουμε να σχετιζόμαστε με τους άλλους γύρω μου.
Οι ρόλοι που παίρνουμε μέσα σε αυτό το σύστημα είναι σχετικοί με τους ρόλους που παίρνουμε και θα παίρνουμε και στα υπόλοιπα συστήματα της ζωής μου. Η οικογένεια είναι ο πρώτος πυλώνας της ζωής και αυτός που περισσότερο θα καθορίσει την «θεωρία» ζωής μας, τον τρόπο ύπαρξης μας, τις επιλογές μας.
Όλα όσα θα βιώσουμε μέσα στην οικογένεια, θα οδηγήσουν σε τραντάγματα και αλλαγές του εαυτού, σε εσωτερικές ανακατατάξεις και επαναπροσδιορισμό των ευθυνών, των ρόλων και της ταυτότητας μας.
Αυτή η πρώτη εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας διαμορφώνεται εκεί, μέσα στην οικογένεια. Με αυτήν την εικόνα, ο καθένας από μας πορεύεται και συνεχίζει να τη διαμορφώνει, εμπλουτίζει, αλλάζει…
Αυτή η εικόνα αποτελείται από πολλά στοιχεία, στοιχεία και ρόλους που λειτουργούν και μας βοηθάνε πηγαίνοντας μας μπροστά, και άλλους που μας κρατάνε πίσω και μας αποδιοργανώνουν. Αυτή είναι η βάση από την οποία ξεκινάει κανείς για να γνωρίσει το εαυτό του. Η διαδικασία της αυτογνωσίας περνά μέσα από το πρώτο αυτό σύστημα στο οποίο ανήκουμε, από την οικογένεια και ότι μάθαμε εκεί.
Γνωρίζοντας τον εαυτό μας, μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε όλα τα στοιχεία της ταυτότητας μας. Είναι πολύ συχνό να μη μπορούμε να αναγνωρίζουμε ή να διαχειριστούμε όλα μας τα κομμάτια. Κάποια από αυτά κρύβονται ή δεν έχουμε μάθει να τα κοιτάμε. Κάποια άλλα, μπορεί να είναι αδύναμα και να χρειάζονται ενίσχυση. Κάποια μπορεί να είναι υπερβολικά και να μας μπερδεύουν.
Η γνώση του εαυτού είναι μία νέα γνώση, την οποία μπορούμε να την μεταφέρουμε στην καθημερινή μας ζωή. Βρίσκοντας παλιά και νέα στοιχεία μέσα μας, μπορούμε να βρούμε νέους τρόπους να σχετιστούμε με τους άλλους οικογενειακό μας σύστημα. Η γνωριμία με τον εαυτό μας μπορεί να γίνει ένα σημαντικό εργαλείο να αντιμετωπίσουμε μία καινούρια κατάσταση, να δημιουργήσουμε μία νέα βάση για την ζωή μας! Μπορεί να γίνει ένα σημαντικό εργαλείο ώστε να συναντηθούμε με τον εαυτό μας και να τον αγκαλιάσουμε, όπως ακριβώς είναι!
https://www.e-psychology.gr/children-teens-family/2022-oikogeneia-aytoeikona.html
Πεσσάρη Ηλιάννα - Ψυχολόγος
