Δήμος Θηβαίων: Ενημέρωση σχετικά με ανακοίνωση του ΚΕΕΛΠΝΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Μετά την επίσημη ενημέρωση από το ΚΕΕΛΠΝΟ για κρούσματα ελονοσίας σε διάφορες περιοχές τον Ιούλιο μήνα, μεταξύ αυτών και στη Δ.Ε. Πλαταιών του Δήμου μας, γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

            α. Από 21/7/2017 έχει καταγραφεί κρούσμα ελονοσίας σε δημότη μας, το οποίο χαρακτηρίζεται “εγχώριο”. Με βάση το κρούσμα, οι περιοχές των Τοπικών Κοινοτήτων Καπαρελλίου, Λεύκτρων, Μελισσοχωρίου και Ελλοπίας του Δήμου Θηβαίων έχουν χαρακτηρισθεί ως επηρεαζόμενες από την ελονοσία, έχουν μπει σε καραντίνα και λαμβάνονται σε αυτές ειδικά μέτρα για την ασφάλεια του αίματος από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ)

            β. Σε όλες τις παραπάνω περιοχές εφαρμόζονται μέτρα αιμοεπαγρύπνησης σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών δεν μπορούν να δώσουν αίμα.

            γ. Το ΚΕΕΛΠΝΟ, μετά από ενημέρωση της υπεύθυνης εκπροσώπου του, θα πραγματοποιήσει στις εν λόγω περιοχές την Παρασκευή 28 Ιουλίου 2017 επίσκεψη για αναζήτηση κρουσμάτων, ήτοι διερεύνηση της εστίας του κρούσματος.

            δ. Καλούμε τους Δημότες μας, όπως αυξήσουν τα μέτρα προστασίας έναντι των κουνουπιών , όπως αυτά περιγράφονται στη σελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ www.keelpno.gr (και τα οποία παραθέτουμε παρακάτω για διευκόλυνση) και συστήνουμε να έρχονται σε επαφή με τους Προέδρους των Τοπικών Κοινοτήτων και τους Αντιδημάρχους για οποιοδήποτε θέμα υποπέσει στην αντίληψή τους.

Τέλος, ενημερώνουμε ότι ο Δήμος Θηβαίων βρίσκεται σε άμεση επαφή με τους αρμόδιους φορείς και την υπεύθυνη ιατρό του ΚΕΕΛΠΝΟ, με στόχο τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Επίσης,  μετά από ιατρική πληροφόρηση,  είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι το περιστατικό του συνδημότη μας, δεν χαρακτηρίστηκε “βαρύ” και θα εξέλθει λίαν συντόμως του νοσοκομείου και του ευχόμαστε ολόψυχα περαστικά και να επιστρέψει υγιής κοντά στην οικογένειά του και στις δραστηριότητές του.

Πληροφορίες σχετικά με τα Μέτρα Προστασίας από τα Κουνούπια και την Ελονοσία

Ποια νοσήματα μπορούν να μεταδοθούν με τσιμπή­ματα κουνουπιών;

Αρκετά νοσήματα από ιούς και παράσιτα όπως είναι η ελονοσία, η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya κ.λπ.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα τσιμπήματα των κουνουπιών;

•Με κατάλληλα ενδύματα: μακριά μανίκια και παντελόνια. Πιο αποτελε­σματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

• Με εντομοαπωθητικά στο ακάλυπτο δέρμα και επάνω από τα ρούχα, με

τις παρακάτω δραστικές ουσίες:

•        DEET (Ν, Ν -δ ιεθ υ λοτολουα μ ίδ η)

•        Πικαριδίνη (picaridin) ή ικαριδίνη (icaridin)

•        Αιθέρια έλαια ευκαλύπτου •IR3535

Για τα εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET, προτιμώνται τα σκευάσματα με συγκέντρωση 20-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά.

Προσοχή! Τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.

Όταν στην περιοχή μας υλοποιούνται προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών, χρειάζεται να χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά;

Ναι, γιατί τα προγράμματα αυτά δεν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο. Γι' αυτό και η ατομική προστασία είναι απαραίτητη.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα κουνούπια στο σπίτι;

•                  Με αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες), σε παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγούς τζακιού. Απαιτείται περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.

•                  Με χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυ­κνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδεί­κνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών). Σιγουρευτείτε ότι δεν έχει εγκλοβιστεί κουνούπι στην κουνουπιέρα.

•                  Με χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυ- ρεθρινοειδή (π.χ. Περμεθρίνη). Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), τα- μπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Τα εντομοκτόνα δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα. Σε όλες τις περιπτώσεις Θα πρέπει να ακο­λουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής.

•                  Με χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσε­ρός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.

•                  Με χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φω­τισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).

•                  Με κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών (ση­μεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια).

•                  Προτιμήστε το πότισμα να γίνεται κατά τις πρωινές ώρες.

•                  Με απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβα­ση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά, που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήμα­τα υγρό μετά το πότισμα μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.

Τι προσέχουμε κατά τη χρήση των εντομοαπωθητικών;

•                  Απλώνουμε όσο εντομοαπωθητικό χρειάζεται για να επαλειφθεί το ακάλυπτο δέρμα (ή και τα ρούχα). Να αποφεύγεται η υπερβολική πο­σότητα.

•                  Δεν τα χρησιμοποιούμε επάνω σε ερεθισμένο δέρμα, αμυχές (κοψί­ματα) και τραύματα. Δεν τα βάζουμε στα μάτια και το στόμα.

•                  Δεν αφήνουμε τα παιδιά να χρησι­μοποιούν μόνα τους εντομοαπωθη- τικά. Όταν πρέπει να γίνει χρήση σε παιδιά, το επαλείφουμε στα χέρια μας και μετά τους το απλώνουμε, όπου χρειάζεται. Επίσης δε βάζουμε εντομοαπωθητικό στα χέρια των παιδιών.

•       Δε χρειάζεται εντομοαπωθητικό κάτω από τα ρούχα.

•       Τα εντομοαπωθητικό χρησιμοποιούνται κυρίως έξω από το σπίτι. Όταν επιστρέψουμε συστήνεται το πλύσιμο του δέρματος με σαπούνι και νερό.

•       Τα εντομοαπωθητικό πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντιηλιακά.

•        Οι έγκυες και οι θηλάζουσες μητέρες θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες χρήσης των σκευασμάτων και να συμβουλεύονται το γιατρό τους.

•        Εντομοαπωθητικό με DEET αντενδείκνυνται σε βρέφη μέχρι 2 μηνών, ενώ συνιστάται η χρήση τους με προσοχή σε παιδιά μικρότερα των 12 ετών. Εντομοαπωθητικό που περιέχουν αιθέρια έλαια ευκαλύπτου αντενδείκνυνται σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών.

•       Αν μετά από την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού παρατηρηθεί ερεθι­σμός, σταματάμε τη χρήση, ενημερώνουμε το γιατρό μας και του προσκο­μίζουμε το εντομοαπωθητικό που χρησιμοποιήσαμε.

Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος.

Τι είναι η ελονοσία;

1

Η ελονοσία (malaria) είναι μία σοβαρή νόσος που οφείλεται στο πλασμώδιο (Plasmodium), ένα μικροοργανισμό (παράσιτο) που προσβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα. Τα είδη του παρασίτου που προκαλούν νόσο στον άνθρωπο είναι τα ακόλουθα: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae και Plasmodium knowlesi. Τα πιο κοινά είδη είναι το Plasmodium falciparum και το Plasmodium vivax. Το Plasmodium falciparum είναι πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη και -εάν δεν αντιμετωπιστεί με κατάλληλη θεραπεία- μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Πως μεταδίδεται η ελονοσία;

•       Με τσίμπημα από θηλυκό μολυσμένο κουνούπι που ανήκει στο γένος Ανωφελές (Anopheles). Μόνο κουνούπια του γένους αυτού μπορούν να μεταδώσουν την ελονοσία και πρέπει προηγουμένως να έχουν τσιμπήσει άτομο που είναι μολυσμένο με το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία.

•       Με μετάγγιση αίματος, μεταμόσχευση οργάνων και χρήση μολυσμένων βελονών ή συριγγών. Σπανιότερα η μετάδοση μπορεί να γίνει και από τη μητέρα στο έμβρυο.

•      Το παράσιτο δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Μεταδίδουν όλα τα κουνούπια την ελονοσία;

Τα πλασμώδια της ελονοσίας μεταδίδονται μόνο από τα μολυσμένα θηλυκά κουνούπια του γένους Ανωφελές και όχι από άλλα είδη κουνουπιών. Όμως είναι γνωστό ότι άλλα είδη κουνουπιών μπορεί να μεταδώσουν ιούς, όπως τον ιό του Δυτικού Νείλου, του Δάγγειου πυρετού κλπ.

Πόσο σύντομα εμφανίζονται τα συμπτώματα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος του πλασμωδίου τα συμπτώματα εμφανίζονται 1 έως 4 εβδομάδες μετά το τσίμπημα του μολυσμένου κουνουπιού, όμως μπορεί να εμφανιστούν έως και 1 χρόνο μετά τη μόλυνση. Η λοίμωξη από P.vivax και P.ovale, εάν δεν θεραπευθεί ριζικά, μπορεί να υποτροπιάσει, με αποτέλεσμα ο ασθενής να νοσήσει ξανά μέσα σε διάστημα μηνών από το πρώτο επεισόδιο έως και 5 ετών, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις μέχρι και 8 έτη μετά.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ελονοσίας;

Η κλινική εικόνα της νόσου ποικίλλει από ασυμπτωματική έως και σοβαρή νόσηση ή και θάνατο (κυρίως σε λοίμωξη από P.falciparum).

Τα κύρια και πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ελονοσίας είναι: υψηλός πυρετός με ρίγος, εφίδρωση, κεφαλαλγία, μυαλγία και γενική αδιαθεσία, συμπτώματα γριπώδους συνδρομής. Ο πυρετός μπορεί να εμφανίζεται κάθε δεύτερη ή κάθε τρίτη ημέρα, χωρίς όμως αυτό να παρατηρείται συχνά (συνήθως εμφανίζεται καθημερινά).

Άλλα συμπτώματα που μπορούν να εμφανιστούν είναι: ναυτία, έμετος, διάρροια, κοιλιακός πόνος. Επιπλέον σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί αναιμία και ίκτερος (κίτρινη χροιά των ματιών, του δέρματος και των βλεννογόνων) εξαιτίας της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος (αιμόλυση).

Αν δεν δοθεί η κατάλληλη θεραπεία και σε σοβαρές μορφές της νόσου (που συνήθως οφείλονται σε P. falciparum) μπορεί να παρουσιαστούν νευρολογικά συμπτώματα, νεφρική ή αναπνευστική ανεπάρκεια.

Ποια είναι η θεραπεία της ελονοσίας;

Η ελονοσία είναι ιάσιμη νόσος και θεραπεύεται αποτελεσματικά εάν διαγνωσθεί εγκαίρως και ο ασθενής λάβει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Υπάρχουν διάφορα αποτελεσματικά ανθελονοσιακά φάρμακα. Η θεραπεία της ελονοσίας (είδος φαρμάκου και διάρκεια της θεραπείας) εξαρτάται από το είδος του πλασμωδίου που προκαλεί τη λοίμωξη και την περιοχή στην οποία συνέβη η μόλυνση, λόγω της εμφάνισης αντοχής σε μερικά από τα ανθελονοσιακά φάρμακα σε ορισμένες χώρες. Η θεραπεία εξαρτάται επίσης από το πόσο σοβαρή είναι η νόσος, από την ηλικία και τις χρόνιες παθήσεις του ασθενούς και από το εάν υφίσταται ή αναμένεται                        2

εγκυμοσύνη.

Η θεραπεία συνιστάται να ξεκινάει έγκαιρα στα πρώτα στάδια της νόσου, πριν αυτή εξελιχθεί σε σοβαρή μορφή (ιδίως σε ελονοσία από P.falciparum). Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητες τόσο για τη βελτίωση της πρόγνωσης του ασθενούς, όσο και για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης της ελονοσίας.

Εάν μολυνθώ από ελονοσία θα παραμείνω μολυσμένος για όλη μου την ζωή;

Όχι. Εάν χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη θεραπεία ο ασθενής μπορεί να γίνει καλά και να εξολοθρευτούν όλα τα παράσιτα. Η ασθένεια όμως μπορεί να επιδεινωθεί ή να εμφανίσει υποτροπές εάν δεν γίνει η σωστή θεραπεία.

Αν νοσήσω από ελονοσία θεωρείται ότι προστατεύομαι από αντισώματα για την υπόλοιπη ζωή μου;

Τα άτομα τα οποία εκτίθενται συχνά στο πλασμώδιο της ελονοσίας στις ενδημικές χώρες σταδιακά αναπτύσσουν μερική ανοσία, δηλαδή δεν νοσούν συνήθως με βαριά συμπτώματα. Η ανοσία αυτή δεν διαρκεί για πολύ εάν απομακρυνθούν από τις ενδημικές χώρες παραμονής τους, οπότε μπορούν σε νέα μόλυνση από το παράσιτο να νοσήσουν σοβαρά.

Υπάρχει εμβόλιο κατά της ελονοσίας;

Αυτή τη στιγμή δεν κυκλοφορεί εμβόλιο κατά της ελονοσίας. Οι έρευνες όμως για τη δημιουργία εμβολίου βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και εμβόλια κατά της ελονοσίας αναμένονται να κυκλοφορήσουν μέσα στα προσεχή χρόνια.

Σε ποιές χώρες υπάρχουν κρούσματα ελονοσίας;

Η ελονοσία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας στον κόσμο. Η ελονοσία ενδημεί σε σχεδόν 100 χώρες/περιοχές (στοιχεία Π.Ο.Υ. 2014). Αυτές οι περιοχές εντοπίζονται κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική, στην Κεντρική και Νότια Αμερική, στην Ασία, στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Ευρώπη και στο Νότιο Ειρηνικό.

Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν τη γεωγραφική και εποχική κατανομή της νόσου. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος μεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η μετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς μήνες. Κατά τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της νόσου, στις ενδημικές περιοχές, ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλός.

Μπορώ να αρρωστήσω από ελονοσία στην Ελλάδα;

Η Ελλάδα ήταν χώρα ενδημική για την ελονοσία μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60, ενώ θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974. Έκτοτε, τα κρούσματα ελονοσίας στην Ελλάδα αφορούν συνήθως είτε σε αλλοδαπούς που μολύνθηκαν σε χώρα του εξωτερικού είτε σε άτομα που ταξίδεψαν σε ενδημικές χώρες και μολύνθηκαν εκεί (εισαγόμενα κρούσματα). Κουνούπια του γένους Ανωφελές όμως ανευρίσκονται και στην χώρα μας, όπως και σε πολλές άλλες χώρες που έχουν εξαλείψει την ελονοσία.

Στην Ελλάδα, από το 2009 έως το 2013, καταγράφηκαν κάθε έτος περιστατικά ελονοσίας από Plasmodium vivax χωρίς ιστορικό μετακίνησης σε ενδημική χώρα, δηλαδή περιστατικά με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, σε διάφορες περιοχές (βλ. Έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης ελονοσίας, 2014).

Κατά συνέπεια, το ΚΕΕΛΠΝΟ συμβουλεύει ότι θα πρέπει

1)    να εφαρμόζεται συστηματική καταπολέμηση των κουνουπιών σε επίπεδο κοινότητας ειδικά στις περιοχές που εμφανίστηκαν τα εγχώρια κρούσματα ελονοσίας,

2)    όλοι να τηρούν αυστηρά τα μέτρα ατομικής προστασίας από τα τσιμπήματα κουνουπιών.

Τι πρέπει να κάνω αν πρόκειται να ταξιδέψω σε χώρα που ενδημεί η ελονοσία;

Εάν πρόκειται να ταξιδέψετε στο εξωτερικό, θα πρέπει εγκαίρως να ενημερωθείτε για τα νοσήματα που ενδημούν στη χώρα αυτή και να λάβετε τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα. Εάν π.χ. πρόκειται να ταξιδέψετε σε περιοχή ενδημική για την ελονοσία πρέπει να λάβετε την κατάλληλη χημειοπροφύλαξη και να τηρείτε αυστηρά τα μέτρα τα ατομικής προστασίας από κουνούπια. Σε περίπτωση (ή σε υποψία) εγκυμοσύνης, συστήνεται οι έγκυες γυναίκες να αποφύγουν να ταξιδέψουν σε ενδημικές για την ελονοσία περιοχές. Η ελονοσία σε μία έγκυο είναι πιο βαριάς μορφής και μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό, αποβολή ή γέννηση θνησιγενούς νεογνού.

Προκειμένου να λάβετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον κίνδυνο μετάδοσης της ελονοσίας και άλλων νοσημάτων στον τόπο προορισμού σας και τους τρόπους προφύλαξης από αυτά, σε περίπτωση ταξιδιού στο εξωτερικό πρέπει να επικοινωνήσετε με το Γραφείο Ταξιδιωτικής Ιατρικής του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. ή με τις Διευθύνσεις Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας

της περιοχής κατοικίας σας, 4-6 εβδομάδες πριν από το ταξίδι. Επιπρόσθετα, μετά την επιστροφή σας από το ταξίδι, θα πρέπει να είσαστε σε εγρήγορση για τυχόν ύποπτα συμπτώματα (π.χ. πυρετό χωρίς σαφή εστία) και να αναζητήσετε αμέσως ιατρική εκτίμηση εάν αρρωστήσετε.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές τηλ: 210 8899 052, 8899 072, 210 5212 054 www.keelpno.gr