Η αϋπνία είναι μία πολύ διαδεδομένη κατάσταση που έχει βαθιές και εκτεταμένες συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία, την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας, τις διαπροσωπικές σχέσεις, την ανατροφή των παιδιών και τη συνολική ποιότητα της ζωής.
Ενώ οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, είναι γενικά αποδεκτό ότι τουλάχιστον το 10% του πληθυσμού μπορεί να έχει συνεχή προβλήματα να κοιμηθεί ή να παραμείνει κοιμισμένος, με αποτέλεσμα συνέπειες κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως υπερβολική υπνηλία και κόπωση, διάσπαση προσοχής, έλλειμα συγκέντρωσης και σωματικά ενοχλήματα, όπως επίμονος πονοκέφαλος και πόνος στον αυχένα.
Επιπλέον, η συνολική ετήσια οικονομική επιβάρυνση όσον αφορά την απώλεια παραγωγικότητας, απουσιών χώρο εργασίας και ατυχήματα στο χώρο εργασίας συνδέονται άμεσα με την αϋπνία και εκτιμώνται σε πολλά δισ. ευρώ κάθε χρόνο.
Η συμπτωματική αϋπνία παραμένει αδιάγνωστη, συχνά παραβλέπεται και παραμένει χωρίς θεραπεία, εξαναγκάζοντας τους πάσχοντες να πληρώνουν ένα τεράστιο τίμημα γι’ αυτή.
Γιατί πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την αϋπνία;
Οι επιπτώσεις της αϋπνίας είναι ευρέως αισθητές. Σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, είναι ακόμα υψηλότερες, με αποτέλεσμα συνηθέστατα να χρειάζονται καταπραϋντικά-υπνωτικά φάρμακα για τη θεραπεία της. Η αϋπνία μειώνει τον ελεύθερο χρόνο και τη σωματική άσκηση στους ηλικιωμένους και μπορεί να συνυπάρχει με ασθένειες όπως μείζονα κατάθλιψη, άνοια και ανηδονία, δηλαδή μειωμένη ικανότητα να βιώσει κάποιος ευχαρίστηση.
Επιπλέον, η αϋπνία εμφανίζεται σε 60% με 90% των ενηλίκων με μετα-τραυματικό στρες και είναι ένας σημαντικός στόχος για την έγκαιρη παρέμβαση και πρόληψη των αυτοκτονιών, ιδιαίτερα σε άτομα που δίνουν μάχη με το μετα-τραυματικό στρες.
Οι ασθενείς με χρόνιο πόνο έχουν μια πολύ υψηλή συχνότητα αϋπνίας, η αναγνώριση και θεραπεία της οποίας μπορεί να μειώσει τον πόνο και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους.
Οι άνθρωποι με χρόνια αϋπνία είναι επίσης τέσσερις φορές πιο πιθανό να αναφέρουν προβλήματα στο γάμο ή στη σχέση τους.
Μια ενδιαφέρουσα μελέτη από το 2011 έδειξε ότι η αϋπνία στις γυναίκες αύξησε σημαντικά τον αριθμό των αρνητικών αλληλεπιδράσεων με τον σύζυγο, ενώ η αϋπνία στους άνδρες δεν είχε καμία επίδραση στη σχέση.
Οι γονείς και τα παιδιά τους επηρεάζονται από την κακή ποιότητα ύπνου
Μεγάλη ανησυχία προκαλεί ο αντίκτυπος της γονικής αϋπνίας στα παιδιά. Τα παιδιά γονιών με χρόνια αϋπνία που βρίσκονται στην εφηβεία μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα συμπεριφοράς. Τα ποσοστά αυτοκτονίας ή οι απόπειρες αυτοκτονίας έχει μετρηθεί ότι είναι πολύ υψηλότερα στα παιδιά αυτά, από τα παιδιά που οι γονείς τους δεν αναφέρουν συμπτώματα αϋπνίας. Οι τιμές της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας, η κατάθλιψη, η μαριχουάνα και η χρήση αλκοόλ είναι επίσης υψηλότερες σε παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς που πάσχουν από αϋπνία.
Η αϋπνία μπορεί να επηρεάσει τη σοβαρότητα των άλλων ασθενειών
Μεταξύ ασθενών με καρκίνο, η αϋπνία μπορεί να είναι εξουθενωτική. Η θεραπεία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη συνολική ευεξία και την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, ο θάνατος από καρδιακή νόσο, όπως η καρδιακή προσβολή ή το εγκεφαλικό επεισόδιο, είναι 45 φορές πιο πιθανό να συμβεί σε ασθενείς με συνυπάρχουσα αϋπνία από ό,τι σε εκείνους τους ασθενείς με παρόμοιους καρδιαγγειακούς κινδύνους που όμως δεν υποφέρουν από αϋπνία.
Η κατάχρηση ουσιών και ο αλκοολισμός έχουν συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης της αϋπνίας και ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί στην πραγματικότητα να προδιαθέτει τα άτομα για συμπεριφορές που δημιουργούν κίνδυνο για τη ζωή, όπως η χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.
Σε ασθενείς με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV), η αϋπνία και ο ανεπαρκής ύπνος έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερο αριθμό CD4 κυττάρων (ο αριθμός που δείχνει πόσο δυνατό είναι το ανοσοποιητικό σύστημα) και υψηλότερα ιικά φορτία.
Ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να τετραπλασιάσει τον κίνδυνο κρυολογήματος και να μειώσει την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού στην αντιμετώπιση γρίπης, ιλαράς, ηπατίτιδας, παρωτίτιδας και ερυθράς.
Συνολικά, οι οικονομικές, σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δαπάνες της χρόνιας αϋπνίας είναι συγκλονιστικές και η εντατικοποίηση των προσπαθειών με στόχο την προβολή, τη διάγνωση και τη θεραπεία αυτής της κατάστασης είναι απόλυτα δικαιολογημένη.
