Την απαγόρευση της αλιείας στον Κορινθιακό Κόλπο για ένα διάστημα μέχρι να έρθει στην ισορροπία του το οικοσύστημα, προτείνει ως αντιμετώπιση για την αύξηση του πληθυσμού των μεδουσών στις βορειοδυτικές ακτές της Πελοποννήσου, το τοπικό παράρτημα του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. http://www.stokokkino.gr
Το ΓΕΩΤΕΕ αποδίδει το φαινόμενο, που ήδη από τις αρχές του Ιουνίου βρίσκεται σε έξαρση στην περιοχή, στην υπεραλίευση καθώς και στην χρόνια μόλυνση των υδάτων του κόλπου. Μιλώντας «Στο Κόκκινο Πάτρας 107,7» ο αντιπρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του ΓΕΩΤΕΕ, ιχθυολόγος, Σπύρος Σπυρόπουλος, επισήμανε ότι η πρόθεση της κυβέρνησης να εντάξει τον Κορινθιακό αλλά και τον Αμβρακικό στα δίκτυο προστασίας Natura κινείται στην σωστή κατεύθυνση αλλά θα πρέπει να συνοδευτεί με αυστηρούς ελέγχους τήρησης των όσων προβλέπει η συνθήκη.
«Είναι ένα φαινόμενο σε έξαρση, πρέπει να ληφθούν μέτρα, δεν ξέρω κατά πόσο ορισμένα μέτρα μπορούν να αποδώσουν στην περιοχή μας. Στο Λουτράκι, π.χ. είχαν βάλει δίχτυα, ο Κορινθιακός όμως είναι βαθύς. Θα μπορούσε να γίνει εμπλουτισμός με χελώνες και δελφίνια στον Κορινθιακό, γιατί αυτοί είναι μεγάλοι θηρευτές και τρώνε πολλά κιλά από μέδουσες καθημερινά, δηλαδή τρώνε 100-130 κιλά την ημέρα. Ο Κορινθιακός είναι ένα βασανισμένος κόλπος, από τα λύματα, από αποχετεύσεις, έχει προβλήματα στον βυθό του από ιζήματα εργοστασίων που έπεσαν μέσα. Εμείς είπαμε κάτι δραστικό, να σταματήσει η αλιεία προκειμένου να αναζωογονηθεί. Είναι λίγο ριζοσπαστικό ως μέτρο αλλά νομίζω ότι είναι το μοναδικό που, στην παρούσα φάση, θα μπορούσε να αποδώσει», επισήμανε ο κ. Σπυρόπουλος.
Αναλυτικά στην ανακοίνωσή του το ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου επισημαίνει τα παρακάτω: «Από το καλοκαίρι του 2016 στην περιοχή του Λουτρακίου αλλά και σε πολλές βόρειες παραλίες του Κορινθιακού κόλπου (Βοιωτία), υπήρξε έντονο το φαινόμενο της εμφάνισης μεδουσών και πιο συγκεκριμένα του είδους Pelagia noctiluca – της μόνης μέδουσας που ταυτόχρονα είναι και τσούχτρα και μπορεί να εμφανιστεί και σε πολύ μικρή απόσταση από την ακτή. Παρά τις καταγγελίες των κατοίκων δεν δόθηκε η απαραίτητη σημασία, έγιναν μάλιστα αναφορές σε περιοδικότητα του φαινομένου που εμφανίζεται κάθε δέκα περίπου χρόνια και έχει κύκλο 1-2 έτη, οπότε το πρόβλημα, για κάποιους, θα λυνόταν από μόνο του.
Δυστυχώς το πρόβλημα όχι μόνο δεν έχει λυθεί αλλά φέτος το φαινόμενο επεκτάθηκε σε μεγάλο μέρος των νότιων ακτών του Κορινθιακού, φθάνοντας μέχρι και στα προάστια των Πατρών, στα σύνορα με τον Πατραϊκό κόλπο, με ό,τι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες δημιουργούνται.
Για τον λόγο αυτό το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ως επιστημονικός φορέας της Πολιτείας, κρίνει ότι πρέπει να συνεισφέρει στο δημόσιο διάλογο για την εξεύρεση λύσης.
Η αύξηση του πληθυσμού μεδουσών οφείλεται, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό
– Στην υπεραλίευση και
– Στην συνεχιζόμενη μόλυνση του Κορινθιακού! Όσον αφορά στην μόλυνση, είναι γνωστό ότι οι παράγοντες που την δημιουργούν λειτουργούν με πολύ εντονότερους ρυθμούς αφού πρόκειται για κλειστό κόλπο.
Βασικοί ρυπαντές είναι, είτε οι αποχετεύσεις που καταλήγουν ανεξέλεγκτα σε αυτόν (η χωρίς σχεδιασμό δόμηση όλων των παραλίων με έλλειψη βιολογικών καθαρισμών ή με βιολογικούς ελλιπούς δυναμικότητας), είτε γιατί «χρησιμεύει» σαν λεκάνη απορροής λιπασμάτων που καταλήγουν σε αυτόν μέσω των πολυάριθμων ποταμών και ρεμάτων, είτε τέλος λόγω της συγκέντρωσης βιομηχανικών δραστηριοτήτων σε διάφορα σημεία των βόρειων και νότιων ακτών που μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον είχαν ανεπαρκείς περιβαλλοντικούς όρους ως προς την διαχείριση των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων τους.
Τα παραπάνω προφανώς έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα του βυθού του Κορινθιακού με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο για την μακροπρόθεσμη οικολογική ισορροπία
Σε ό,τι αφορά το θέμα της υπεραλίευσης, για το πρόβλημα αυτό ευθύνονται εξίσου η Πολιτεία και οι αλιείς, επαγγελματίες και ερασιτέχνες ο καθένας με το δικό του μερίδιο ευθύνης. Οι επαγγελματίες αλιείς στη συντριπτική πλειοψηφία τους τηρούν τους κανόνες αλιείας που επιβάλλει η Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑλΠ), θα πρέπει όμως να υπάρχει μεγαλύτερη εκ μέρους τους ευαισθησία στην προστασία των δελφινιών και χελωνών παρά το γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τους καταστρέφουν τα δίχτυα.
Τα παραπάνω κητώδη και χελώνες έχουν στο διαιτολόγιό τους τις μέδουσες και μείωση του πληθυσμού τους έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται υπέρογκα ο αριθμός των τελευταίων αφού διαταράσσεται η τροφική αλυσίδα.
Όσον αφορά στους ερασιτέχνες αλιείς αφενός υπάρχει μεγάλος αριθμός, αφετέρου ελάχιστοι από αυτούς γνωρίζουν τους κανόνες αλιείας αφού δεν υπάρχει νομοθετική πρόνοια για στοιχειώδη ενημέρωση-εκπαίδευση αυτών. Τα τονοειδή και γενικά τα μεγάλα ψάρια που αποτελούν κυρίως στόχο των ερασιτεχνών αλιέων τρέφονται με μέδουσες.
Όταν ο πληθυσμός τους μειώνεται, επόμενο είναι να αυξάνεται ο αριθμός των μεδουσών και μάλιστα εκθετικά. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στους ψαροντουφεκάδες και σε καταγγελίες που υπάρχουν ότι πολλοί ζουν «επαγγελματικά» από την αλιεία, αφού ψαρεύουν μεγάλα ψάρια που αποτελούν εξαιρετικό έδεσμα για τις ψαροταβέρνες που «συνεργάζονται». Οι δε κατά τόπους Λιμενικές Αρχές καταβάλλουν προσπάθειες για τον έλεγχο του άναρχου τοπίου αλλά δεν διαθέτουν επαρκή αριθμό σκαφών και προσωπικού.
Όσον αφορά στις λύσεις, στο στάδιο που βρισκόμαστε, δυστυχώς μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Η ανάπτυξη διχτύων κατά μήκος των παραλιών που πλήττονται είναι ένα μέτρο που στο παρελθόν είχε αποδώσει σε κάποια σημεία, αλλά ρόλο παίζει και η φορά του ανέμου αφού οι μέδουσες μετακινούνται με τον άνεμο!
Ο εμπλουτισμός του Κορινθιακού με χελώνες και δελφίνια είναι επίσης μια λύση αλλά χρειάζεται χρόνο για να παράξει αποτελέσματα και φυσικά πρέπει να γίνει χωρίς να διαταραχτεί περαιτέρω η οικολογική ισορροπία.
Για τους παραπάνω λόγους και προκειμένου να καταστεί δυνατή η γρηγορότερη λύση του προβλήματος, κατά την άποψη του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. θα πρέπει να εξεταστεί η κήρυξη σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης του Κορινθιακού με πιθανότητα εξολοκλήρου απαγόρευσης της αλιείας σε αυτόν, τουλάχιστον για ένα χρόνο.
Επίσης, πρέπει να ληφθούν νομοθετικά μέτρα για την εκπαίδευση των αλιέων (επαγγελματιών αλλά και ερασιτεχνών) αλλά και στελέχωση των λιμενικών αρχών ώστε να μπορούν αν προβαίνουν σε ουσιαστικούς ελέγχους. Μόνο με την λήψη παρόμοιων μέτρων μπορούμε όλοι να βγούμε ωφελημένοι».
Το ΓΕΩΤΕΕ αποδίδει το φαινόμενο, που ήδη από τις αρχές του Ιουνίου βρίσκεται σε έξαρση στην περιοχή, στην υπεραλίευση καθώς και στην χρόνια μόλυνση των υδάτων του κόλπου. Μιλώντας «Στο Κόκκινο Πάτρας 107,7» ο αντιπρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του ΓΕΩΤΕΕ, ιχθυολόγος, Σπύρος Σπυρόπουλος, επισήμανε ότι η πρόθεση της κυβέρνησης να εντάξει τον Κορινθιακό αλλά και τον Αμβρακικό στα δίκτυο προστασίας Natura κινείται στην σωστή κατεύθυνση αλλά θα πρέπει να συνοδευτεί με αυστηρούς ελέγχους τήρησης των όσων προβλέπει η συνθήκη.
«Είναι ένα φαινόμενο σε έξαρση, πρέπει να ληφθούν μέτρα, δεν ξέρω κατά πόσο ορισμένα μέτρα μπορούν να αποδώσουν στην περιοχή μας. Στο Λουτράκι, π.χ. είχαν βάλει δίχτυα, ο Κορινθιακός όμως είναι βαθύς. Θα μπορούσε να γίνει εμπλουτισμός με χελώνες και δελφίνια στον Κορινθιακό, γιατί αυτοί είναι μεγάλοι θηρευτές και τρώνε πολλά κιλά από μέδουσες καθημερινά, δηλαδή τρώνε 100-130 κιλά την ημέρα. Ο Κορινθιακός είναι ένα βασανισμένος κόλπος, από τα λύματα, από αποχετεύσεις, έχει προβλήματα στον βυθό του από ιζήματα εργοστασίων που έπεσαν μέσα. Εμείς είπαμε κάτι δραστικό, να σταματήσει η αλιεία προκειμένου να αναζωογονηθεί. Είναι λίγο ριζοσπαστικό ως μέτρο αλλά νομίζω ότι είναι το μοναδικό που, στην παρούσα φάση, θα μπορούσε να αποδώσει», επισήμανε ο κ. Σπυρόπουλος.
Αναλυτικά στην ανακοίνωσή του το ΓΕΩΤΕΕ Πελοποννήσου επισημαίνει τα παρακάτω: «Από το καλοκαίρι του 2016 στην περιοχή του Λουτρακίου αλλά και σε πολλές βόρειες παραλίες του Κορινθιακού κόλπου (Βοιωτία), υπήρξε έντονο το φαινόμενο της εμφάνισης μεδουσών και πιο συγκεκριμένα του είδους Pelagia noctiluca – της μόνης μέδουσας που ταυτόχρονα είναι και τσούχτρα και μπορεί να εμφανιστεί και σε πολύ μικρή απόσταση από την ακτή. Παρά τις καταγγελίες των κατοίκων δεν δόθηκε η απαραίτητη σημασία, έγιναν μάλιστα αναφορές σε περιοδικότητα του φαινομένου που εμφανίζεται κάθε δέκα περίπου χρόνια και έχει κύκλο 1-2 έτη, οπότε το πρόβλημα, για κάποιους, θα λυνόταν από μόνο του.
Δυστυχώς το πρόβλημα όχι μόνο δεν έχει λυθεί αλλά φέτος το φαινόμενο επεκτάθηκε σε μεγάλο μέρος των νότιων ακτών του Κορινθιακού, φθάνοντας μέχρι και στα προάστια των Πατρών, στα σύνορα με τον Πατραϊκό κόλπο, με ό,τι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες δημιουργούνται.
Για τον λόγο αυτό το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ως επιστημονικός φορέας της Πολιτείας, κρίνει ότι πρέπει να συνεισφέρει στο δημόσιο διάλογο για την εξεύρεση λύσης.
Η αύξηση του πληθυσμού μεδουσών οφείλεται, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό
– Στην υπεραλίευση και
– Στην συνεχιζόμενη μόλυνση του Κορινθιακού! Όσον αφορά στην μόλυνση, είναι γνωστό ότι οι παράγοντες που την δημιουργούν λειτουργούν με πολύ εντονότερους ρυθμούς αφού πρόκειται για κλειστό κόλπο.
Βασικοί ρυπαντές είναι, είτε οι αποχετεύσεις που καταλήγουν ανεξέλεγκτα σε αυτόν (η χωρίς σχεδιασμό δόμηση όλων των παραλίων με έλλειψη βιολογικών καθαρισμών ή με βιολογικούς ελλιπούς δυναμικότητας), είτε γιατί «χρησιμεύει» σαν λεκάνη απορροής λιπασμάτων που καταλήγουν σε αυτόν μέσω των πολυάριθμων ποταμών και ρεμάτων, είτε τέλος λόγω της συγκέντρωσης βιομηχανικών δραστηριοτήτων σε διάφορα σημεία των βόρειων και νότιων ακτών που μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον είχαν ανεπαρκείς περιβαλλοντικούς όρους ως προς την διαχείριση των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων τους.
Τα παραπάνω προφανώς έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα του βυθού του Κορινθιακού με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο για την μακροπρόθεσμη οικολογική ισορροπία
Σε ό,τι αφορά το θέμα της υπεραλίευσης, για το πρόβλημα αυτό ευθύνονται εξίσου η Πολιτεία και οι αλιείς, επαγγελματίες και ερασιτέχνες ο καθένας με το δικό του μερίδιο ευθύνης. Οι επαγγελματίες αλιείς στη συντριπτική πλειοψηφία τους τηρούν τους κανόνες αλιείας που επιβάλλει η Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑλΠ), θα πρέπει όμως να υπάρχει μεγαλύτερη εκ μέρους τους ευαισθησία στην προστασία των δελφινιών και χελωνών παρά το γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις που τους καταστρέφουν τα δίχτυα.
Τα παραπάνω κητώδη και χελώνες έχουν στο διαιτολόγιό τους τις μέδουσες και μείωση του πληθυσμού τους έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνεται υπέρογκα ο αριθμός των τελευταίων αφού διαταράσσεται η τροφική αλυσίδα.
Όσον αφορά στους ερασιτέχνες αλιείς αφενός υπάρχει μεγάλος αριθμός, αφετέρου ελάχιστοι από αυτούς γνωρίζουν τους κανόνες αλιείας αφού δεν υπάρχει νομοθετική πρόνοια για στοιχειώδη ενημέρωση-εκπαίδευση αυτών. Τα τονοειδή και γενικά τα μεγάλα ψάρια που αποτελούν κυρίως στόχο των ερασιτεχνών αλιέων τρέφονται με μέδουσες.
Όταν ο πληθυσμός τους μειώνεται, επόμενο είναι να αυξάνεται ο αριθμός των μεδουσών και μάλιστα εκθετικά. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στους ψαροντουφεκάδες και σε καταγγελίες που υπάρχουν ότι πολλοί ζουν «επαγγελματικά» από την αλιεία, αφού ψαρεύουν μεγάλα ψάρια που αποτελούν εξαιρετικό έδεσμα για τις ψαροταβέρνες που «συνεργάζονται». Οι δε κατά τόπους Λιμενικές Αρχές καταβάλλουν προσπάθειες για τον έλεγχο του άναρχου τοπίου αλλά δεν διαθέτουν επαρκή αριθμό σκαφών και προσωπικού.
Όσον αφορά στις λύσεις, στο στάδιο που βρισκόμαστε, δυστυχώς μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Η ανάπτυξη διχτύων κατά μήκος των παραλιών που πλήττονται είναι ένα μέτρο που στο παρελθόν είχε αποδώσει σε κάποια σημεία, αλλά ρόλο παίζει και η φορά του ανέμου αφού οι μέδουσες μετακινούνται με τον άνεμο!
Ο εμπλουτισμός του Κορινθιακού με χελώνες και δελφίνια είναι επίσης μια λύση αλλά χρειάζεται χρόνο για να παράξει αποτελέσματα και φυσικά πρέπει να γίνει χωρίς να διαταραχτεί περαιτέρω η οικολογική ισορροπία.
Για τους παραπάνω λόγους και προκειμένου να καταστεί δυνατή η γρηγορότερη λύση του προβλήματος, κατά την άποψη του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. θα πρέπει να εξεταστεί η κήρυξη σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης του Κορινθιακού με πιθανότητα εξολοκλήρου απαγόρευσης της αλιείας σε αυτόν, τουλάχιστον για ένα χρόνο.
Επίσης, πρέπει να ληφθούν νομοθετικά μέτρα για την εκπαίδευση των αλιέων (επαγγελματιών αλλά και ερασιτεχνών) αλλά και στελέχωση των λιμενικών αρχών ώστε να μπορούν αν προβαίνουν σε ουσιαστικούς ελέγχους. Μόνο με την λήψη παρόμοιων μέτρων μπορούμε όλοι να βγούμε ωφελημένοι».
