ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
Vita.gr
Το πιο διάσημο και πιο αγαπημένο ρόφημα, ο καφές, βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των προτιμήσεών μας και τώρα τελευταία αποκτά και επιστημονικό ενδιαφέρον.
Τι θρεπτικά συστατικά μπορεί να έχει ένα φλιτζάνι καφέ;
Όσον αφορά τη θρεπτική του αξία, αυτή συνίσταται κυρίως στο νερό και σε αμελητέες ποσότητες πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών. Τα σημαντικότερα συστατικά του καφέ που πίνουμε είναι τα αντιοξειδωτικά πολυφαινόλης, η καφεΐνη και κάποια ανόργανα άλατα. Στα στοιχεία όμως που πρέπει να εστιάσει κανείς περισσότερο μιλώντας για τη σχέση του καφέ με την υγεία μας είναι η καφεΐνη και τα αντιοξειδωτικά. Μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις που έγιναν τελευταία σχετικά με τον καφέ είναι η παρουσία σημαντικότατων ουσιών με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Κυριότερες από αυτές είναι τα χλωρογενή οξέα (πολυφαινόλες). Οι τυπικές τιμές στον καφέ κυμαίνονται από 0,5 γρ. έως 2,4 γρ. ανά 100 γρ. για ορισμένα είδη καφέ και από 1 γρ. έως 4,5 γρ. όσον αφορά τον στιγμιαίο καφέ. Εάν μιλάμε για 6 γρ. καβουρντισμένου και αλεσμένου καφέ ανά φλιτζάνι (δηλ. 40 γρ. ανά λίτρο), τότε ένα φλιτζάνι (150 ml) συνήθως περιέχει 120 mg χλωρογενών οξέων. Τα αντιοξειδωτικά αυτά απαντώνται σε όλα τα είδη καφέ, όποια κι αν είναι η προέλευση και η μέθοδος καβουρντίσματος και αλέσματος, συνεπώς και στους στιγμιαίους και ντεκαφεϊνέ. Οι ποσότητες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την προέλευση του καφέ και τα χαρμάνια, την παρασκευή και τη μέθοδο ζύμωσης. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε σχέση ακόμη και με άλλα ροφήματα που γνωρίζουμε ότι είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως το κακάο, το πράσινο τσάι, το μαύρο τσάι ή το τσάι βοτάνων, ο καφές διαθέτει σημαντικά υψηλότερη συνολική αντιοξειδωτική δράση.
Ο καφές λέμε ότι μας φτιάχνει τη διάθεση, μας τονώνει και μας κρατάει σε εγρήγορση. Τι ισχύει;
Ο καφές είναι συνυφασμένος κυρίως με ευχάριστες στιγμές, που μας «ανεβάζουν». Εκτός όμως από τη συναισθηματική σύνδεση με το αγαπημένο μας ρόφημα, όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι έχει άμεση σύνδεση και με την ψυχική μας υγεία με διάφορους τρόπους! Ακόμη, πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων EFSA επιβεβαίωσε ότι η κατανάλωση 75 mg καφεΐνης (ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε 1 φλιτζάνι στιγμιαίου καφέ ή φίλτρου ή σε 2 φλιτζανάκια ελληνικού ή εσπρέσο) συνδέεται με αυξημένη προσοχή και εγρήγορση.
Πόσες θερμίδες έχει;
Ο σκέτος καφές δεν έχει θερμίδες ούτε λιπαρά. Για κάθε κουταλάκι όμως ζάχαρη που προσθέτουμε παίρνουμε 20 θερμίδες. Προσοχή χρειάζεται επίσης με την κατανάλωση κάποιων διάσημων καφέδων εμπλουτισμένων με κρέμες γάλακτος, ποτά, παγωτό.
Ο καφές κάνει τον μεταβολισμό μας να δουλεύει πιο γρήγορα;
Ο καφές βοηθά στην καλύτερη διαδικασία της πέψης, στο να μεταβολίσουμε δηλαδή με πιο αποδοτικό τρόπο τα συστατικά της τροφής, επιταχύνοντας έτσι τον μεταβολισμό μας.
Η καφεΐνη επηρεάζει την υγεία;
Όλα εξαρτώνται από την ποσότητα της καφεΐνης που καταναλώνει κανείς. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η καφεΐνη αποτελεί μια ουσία που δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενεργοποιώντας το. Ωστόσο η δράση της αυτή έχει να κάνει με την ποσότητα της καφεΐνης που προσλαμβάνει κανείς και κατ’ επέκταση με την ποσότητα καφέ που καταναλώνει. Κάποιοι άνθρωποι, βέβαια, μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στη δράση της καφεΐνης, όπως για παράδειγμα οι έγκυες γυναίκες, οι οποίες θα πρέπει να ελέγχουν την ποσότητα καφεΐνης που προσλαμβάνουν καθημερινά. Οι συστάσεις που αφορούν την κατανάλωση καφεΐνης μιλάνε για μέχρι 400 mg την ημέρα για τους ενηλίκους και λιγότερο, μέχρι 300 mg την ημέρα, για τις ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι έγκυες γυναίκες. Και φυσικά καφεΐνη δεν παίρνουμε μόνο από τον καφέ, αφού απαντάται εκ φύσεως και στο τσάι και το κακάο (ως εκ τούτου και στα προϊόντα σοκολάτας), ενώ προστίθεται σε αναψυκτικά και σε διάφορες ιατρικές συνταγές και φάρμακα.
Πόση καφεΐνη έχουν οι πιο γνωστοί καφέδες;
Φίλτρου 75 mg (σε 150 ml καφέ)
Εσπρέσο 40 mg (σε 30 ml καφέ)
Στιγμιαίος (νες, φραπέ) 80 mg (σε 200 ml καφέ)
Ελληνικός 50 mg (σε 80 ml καφέ)
Ντεκαφεϊνέ 3 mg (σε 200 ml καφέ)ΣΗΜ.: Η ποσότητα καφεΐνης διαφοροποιείται ανάλογα με την ποσότητα του καφέ που χρησιμοποιούμε, η οποία συνήθως είναι μεγαλύτερη.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.
Τι θρεπτικά συστατικά μπορεί να έχει ένα φλιτζάνι καφέ;
Όσον αφορά τη θρεπτική του αξία, αυτή συνίσταται κυρίως στο νερό και σε αμελητέες ποσότητες πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών. Τα σημαντικότερα συστατικά του καφέ που πίνουμε είναι τα αντιοξειδωτικά πολυφαινόλης, η καφεΐνη και κάποια ανόργανα άλατα. Στα στοιχεία όμως που πρέπει να εστιάσει κανείς περισσότερο μιλώντας για τη σχέση του καφέ με την υγεία μας είναι η καφεΐνη και τα αντιοξειδωτικά. Μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις που έγιναν τελευταία σχετικά με τον καφέ είναι η παρουσία σημαντικότατων ουσιών με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Κυριότερες από αυτές είναι τα χλωρογενή οξέα (πολυφαινόλες). Οι τυπικές τιμές στον καφέ κυμαίνονται από 0,5 γρ. έως 2,4 γρ. ανά 100 γρ. για ορισμένα είδη καφέ και από 1 γρ. έως 4,5 γρ. όσον αφορά τον στιγμιαίο καφέ. Εάν μιλάμε για 6 γρ. καβουρντισμένου και αλεσμένου καφέ ανά φλιτζάνι (δηλ. 40 γρ. ανά λίτρο), τότε ένα φλιτζάνι (150 ml) συνήθως περιέχει 120 mg χλωρογενών οξέων. Τα αντιοξειδωτικά αυτά απαντώνται σε όλα τα είδη καφέ, όποια κι αν είναι η προέλευση και η μέθοδος καβουρντίσματος και αλέσματος, συνεπώς και στους στιγμιαίους και ντεκαφεϊνέ. Οι ποσότητες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την προέλευση του καφέ και τα χαρμάνια, την παρασκευή και τη μέθοδο ζύμωσης. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε σχέση ακόμη και με άλλα ροφήματα που γνωρίζουμε ότι είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως το κακάο, το πράσινο τσάι, το μαύρο τσάι ή το τσάι βοτάνων, ο καφές διαθέτει σημαντικά υψηλότερη συνολική αντιοξειδωτική δράση.
Ο καφές λέμε ότι μας φτιάχνει τη διάθεση, μας τονώνει και μας κρατάει σε εγρήγορση. Τι ισχύει;
Ο καφές είναι συνυφασμένος κυρίως με ευχάριστες στιγμές, που μας «ανεβάζουν». Εκτός όμως από τη συναισθηματική σύνδεση με το αγαπημένο μας ρόφημα, όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι έχει άμεση σύνδεση και με την ψυχική μας υγεία με διάφορους τρόπους! Ακόμη, πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων EFSA επιβεβαίωσε ότι η κατανάλωση 75 mg καφεΐνης (ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε 1 φλιτζάνι στιγμιαίου καφέ ή φίλτρου ή σε 2 φλιτζανάκια ελληνικού ή εσπρέσο) συνδέεται με αυξημένη προσοχή και εγρήγορση.
Πόσες θερμίδες έχει;
Ο σκέτος καφές δεν έχει θερμίδες ούτε λιπαρά. Για κάθε κουταλάκι όμως ζάχαρη που προσθέτουμε παίρνουμε 20 θερμίδες. Προσοχή χρειάζεται επίσης με την κατανάλωση κάποιων διάσημων καφέδων εμπλουτισμένων με κρέμες γάλακτος, ποτά, παγωτό.
Ο καφές κάνει τον μεταβολισμό μας να δουλεύει πιο γρήγορα;
Ο καφές βοηθά στην καλύτερη διαδικασία της πέψης, στο να μεταβολίσουμε δηλαδή με πιο αποδοτικό τρόπο τα συστατικά της τροφής, επιταχύνοντας έτσι τον μεταβολισμό μας.
Η καφεΐνη επηρεάζει την υγεία;
Όλα εξαρτώνται από την ποσότητα της καφεΐνης που καταναλώνει κανείς. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η καφεΐνη αποτελεί μια ουσία που δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενεργοποιώντας το. Ωστόσο η δράση της αυτή έχει να κάνει με την ποσότητα της καφεΐνης που προσλαμβάνει κανείς και κατ’ επέκταση με την ποσότητα καφέ που καταναλώνει. Κάποιοι άνθρωποι, βέβαια, μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στη δράση της καφεΐνης, όπως για παράδειγμα οι έγκυες γυναίκες, οι οποίες θα πρέπει να ελέγχουν την ποσότητα καφεΐνης που προσλαμβάνουν καθημερινά. Οι συστάσεις που αφορούν την κατανάλωση καφεΐνης μιλάνε για μέχρι 400 mg την ημέρα για τους ενηλίκους και λιγότερο, μέχρι 300 mg την ημέρα, για τις ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι έγκυες γυναίκες. Και φυσικά καφεΐνη δεν παίρνουμε μόνο από τον καφέ, αφού απαντάται εκ φύσεως και στο τσάι και το κακάο (ως εκ τούτου και στα προϊόντα σοκολάτας), ενώ προστίθεται σε αναψυκτικά και σε διάφορες ιατρικές συνταγές και φάρμακα.
Πόση καφεΐνη έχουν οι πιο γνωστοί καφέδες;
Φίλτρου 75 mg (σε 150 ml καφέ)
Εσπρέσο 40 mg (σε 30 ml καφέ)
Στιγμιαίος (νες, φραπέ) 80 mg (σε 200 ml καφέ)
Ελληνικός 50 mg (σε 80 ml καφέ)
Ντεκαφεϊνέ 3 mg (σε 200 ml καφέ)ΣΗΜ.: Η ποσότητα καφεΐνης διαφοροποιείται ανάλογα με την ποσότητα του καφέ που χρησιμοποιούμε, η οποία συνήθως είναι μεγαλύτερη.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.
