Ονομάζομαι Στέλλα Μαρκάκη και θεωρώ τον εαυτό μου ένα συνειδητοποιημένο καταναλωτή. Με αυτή μου λοιπόν την ιδιότητα σας αποστέλλω καταγγελία με Θέμα: "Απόψυξη Κατεψυγμένων Αλιευμάτων".
Το φαινόμενο της παράνομης απόψυξης κατεψυγμένων αλιευμάτων έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις. Ως καταναλωτής, ο οποίος έχει εντάξει το ψάρι στην καθημερινή διατροφή του αλλά και με την επιστημονική μου ιδιότητα ως ιατρός, έχω κάνει κάποια προσωπική έρευνα πάνω στο Θέμα.
Έχω προχωρήσει στο παρελθόν και σε κάποιες καταγγελίες στον Ε.Φ.Ε.Τ. όσον αφορά "επαγγελματίες", των οποίων τις πρακτικές θεωρώ παραπλανητικές, παράνομες και επικίνδυνες. Η προσπάθεια μου αυτή δυστυχώς ήταν ατελέσφορη.
Με εξοργίζει το γεγονός ότι έρχομαι αντιμέτωπη με ένα σύστημα, το οποίο είναι όχι μόνο αναποτελεσματικό, αλλά έχει κατορθώσει να αλλοιώσει και να διαφθείρει την λειτουργία των οργάνων, τα οποία έχουν θεσπιστεί για να το ελέγχουν.
Πραγματικά, θέλω να πιστεύσω ότι ως ένωση η οποία έχει σκοπό την πραγματική προστασία του καταναλωτή από τέτοιου είδους φαινόμενα και πρακτικές, θα ασχοληθείτε σοβαρά με την καταγγελία αυτή και θα προβείτε σε κάποιες δράσεις και ενημερώσεις του καταναλωτικού κοινού.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως θεωρώ ότι αποτελέσματα μπορούν να προκύψουν, μέσω μιας συντονισμένης και ομαδικής προσπάθειας όλων των εμπλεκόμενων φορέων,οργάνων και ενώσεων. Παρόλα αυτά, όταν βιώνεις καθημερινά την αδυναμία του συστήματος να αντιμετωπίσει τις παθογένειες τις οποίες το ίδιο δημιουργεί, αισθάνεσαι την ανάγκη να αντιδράσεις με όποιον τρόπο μπορείς.
Με εκτίμηση, Στέλλα Μαρκάκη
Σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα, όταν αποψύχεται ένα κατεψυγμένο αλίευμα, κρίνονται αναγκαία τα παρακάτω :
1. Το κατεψυγμένο προϊόν πρέπει να αποψύχεται και να συσκευάζεται σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις, για αυτό το σκοπό.
2. Στη συσκευασία του προϊόντος πρέπει να αναγράφεται η «κατάσταση» του, ότι δηλαδή αποτελεί προϊόν απόψυξης και οι εγκαταστάσεις, όπου έγινε η απόψυξη.
3. Στη συσκευασία του προϊόντος πρέπει να αναγράφονται τα προσθετικά-συντηρητικά, τα οποία περιέχει.
4. Στη συσκευασία του προϊόντος πρέπει να αναγράφεται ότι αποτελεί προϊόν υδατοκαλλιέργειας , εφόσον είναι τέτοια η περίπτωση και η χώρα προέλευσης του προϊόντος
Σύμφωνα με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο απαγορεύεται :
1. H απόψυξη κατεψυγμένων αλιευμάτων να λαμβάνει χώρα κατά το στάδιο της λιανικής πώλησης από τον έμπορο λιανικής.
2. H αποσυσκευασία στο λιανικό εμπόριο των αποψυγμένων αλιευμάτων που έχουν παραχθεί – συσκευαστεί, από νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις.
Είναι τουλάχιστον οφθαλμοφανές ότι το νομοθετικό πλαίσιο το οποίο αναφέρθηκε προηγουμένως, καταστρατηγείται καθημερινά. Στη συνεχεία, παρατίθενται κάποια παραδείγματα τα οποία αποτελούν παράνομες μεν αλλά καθημερινές πρακτικές επιτήδειων «επαγγελματιών» .
Οι Γαρίδες Vanamei αποτελούν προϊόν υδατοκαλλιέργειας με προέλευση από χώρες της Κεντρικής Αμερικής (Παναμά, Εκουαδόρ) και της Ασίας (Βιετνάμ, Ινδονήσια, Ινδία). Οι γαρίδες αυτές έχουν γκριζοπράσινο χρώμα. Μετά την εξαλίευση τους και πριν την κατάψυξη, προστίθενται σε αυτές συντηρητικά, έτσι ώστε να αποφθεχθεί η μελάνωση στο κεφάλι. Το προϊόν αυτό εισάγεται στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά αποκλειστικά σε κατεψυγμένη μορφή.
Παρατηρούνται ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις στην ελληνική αγορά, όπου οι συγκεκριμένες γαρίδες διατίθενται και πωλούνται ως Φρέσκες Ισπανίας. Φυσικά δεν γίνεται ούτε λόγος για την απαραίτητη επισήμανση, καθώς ένα προϊόν το οποίο είναι αποψυγμένο «παρουσιάζεται» παραπλανητικά στον καταναλωτή ως νωπό.
Το Πανγκάσιους αποτελεί προϊόν υδατοκαλλιέργειας με προέλευση από το Βιετνάμ. Το προϊόν αυτό εισάγεται στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά αποκλειστικά σε κατεψυγμένη μορφή. Και σε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν αυξανόμενα κρούσματα όπου αποψυγμένα φιλέτα Πανγκάσιους πωλούνται ως φρέσκα. Η απαραίτητη επισήμανση, η οποία περιγράφηκε νωρίτερα, φυσικά απουσιάζει εντελώς. Για ακόμα μια φορά, παραπλανάται σκόπιμα ο καταναλωτής.
Την Περίοδο της Σαρακοστής, εκατοντάδες τόνοι κεφαλόποδων (χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, θράψαλα) εισάγονται κατεψυγμένα στην ελληνική αγορά και πωλούνται ως φρέσκα στον Έλληνα καταναλωτή. Επομένως, ο καταναλωτής αγοράζει αποψυγμένο χταπόδι από τη Δυτική Αφρική και αποψυγμένα καλαμάρια από τη Νότια Αφρική, μένοντας με την εντύπωση ότι έχει αγοράσει φρέσκο ελληνικό προϊόν.
Σε όλες τις προαναφερθέντες περιπτώσεις, τα αποψυγμένα προϊόντα πωλούνται στην αγορά από 50 έως 150% ακριβότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα κατεψυγμένα.
Άμεση συνέπεια των πρακτικών αυτών, είναι η εκμετάλλευση και η παραπλάνηση του Έλληνα καταναλωτή. Ο καταναλωτής αγοράζει ένα προϊόν το οποίο θεωρεί φρέσκο ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για κατεψυγμένο. Φυσικά, αγοράζει το προϊόν κατά πολύ ακριβότερο από τα καταψυγμένα που διατίθενται στην αγορά. Ακόμα, αγνοεί εντελώς ότι το προϊόν έχει αποψυχθεί, μια διαδικασία η οποία εγκυμονεί κινδύνους, εάν δεν τηρηθούν κανόνες ορθής υγιεινής και βιομηχανικής πρακτικής. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην διάσταση της παραπλάνησης όσον αφορά την προέλευση του προϊόντος. Ο καταναλωτής θεωρεί ότι αγοράζει ελληνικό προϊόν. Με αυτό τον τρόπο, κάποιοι εκμεταλλεύονται με το «χειρότερο» τρόπο την τάση που έχει επικρατήσει το τελευταίο διάστημα, ο καταναλωτής να στρέφεται σε ελληνικά προϊόντα, με τη διάθεση να ενισχύσει την ελληνική οικονομία.
Πέραν βέβαια από την παραπλάνηση του καταναλωτή, τα φαινόμενα αυτά εγείρουν και άλλα ζητήματα. Καίριο είναι το χτύπημα για ολόκληρο το εθνικό σύστημα αλίευσης και παραγωγής φρέσκων/νωπών ψαριών. Οι παραγωγοί πλήττονται βάναυσα καθώς ο καταναλωτής, μη γνωρίζοντας τα πραγματικά στοιχεία για τα εν λόγω προϊόντα (αποψυγμένα) , στρέφεται σε αυτά λόγω χαμηλότερης τιμής. Έτσι παραγκωνίζονται τα φρέσκα ελληνικά αλιεύματα και το εθνικό σύστημα αλίευσης και παραγωγής φρέσκων/νωπών ψαριών οδηγείται σταδιακά σε συρρίκνωση.
Μεγάλες, βέβαια, είναι οι ζημιές και για τις ιχθυοκαλλιέργειες. Οι τσιπούρες, τα λαυράκια, και οι πέστροφες ιχθυοκαλλιέργειας αποτελούσαν ανέκαθεν μια εναλλακτική επιλογή για τον καταναλωτή, ο οποίος ζητούσε μια πιο οικονομική πρόταση, όσον αφορά την αγορά ψαριού. Οι χαμηλές τιμών των αποψυγμένων, τα οποία παρουσιάζονται ως φρέσκα στον καταναλωτή, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, ρίχνουν κατακόρυφα τις πωλήσεις των ιχθυοκαλλιεργειών.
Τέλος, ένας άλλος τομέας ο οποίος πλήττεται από τις παράνομες αποψύξεις κατεψυγμένων αλιευμάτων είναι αυτός των βιομηχανιών επεξεργασίας και συσκευασίας νωπών και κατεψυγμένων αλιευμάτων. Οι βιομηχανίες αυτές, οι οποίες έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις, έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις και τα προϊόντα τους να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, βλέπουν το νομικό πλαίσιο το οποίο περιφρουρούν, να καταστρατηγείται από τις ολοένα και αυξανόμενες παράνομες πρακτικές απόψυξης.
