Κατ’
αρχήν, θέλω να ευχηθώ «καλή δύναμη» και «καλή επιτυχία» στην
καινούργια πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Εύχομαι βεβαίως
να συνεχίσει το πολυπληθές έργο που είχε και η προηγούμενη ηγεσία με τον
Χάρη Καστανίδη.Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εν μέσω της πρωτόγνωρης πραγματικά κρίσης που βιώνει το έθνος μας και εν μέσω κλυδωνισμών, ανατροπών και συγκρούσεων με νοοτροπίες και κατεστημένα παρελθόντος, ανομίας και ατιμωρησίας, επιβάλλεται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε η επιτακτική ανάγκη τόνωσης του κύρους και ενίσχυσης της εικόνας της Δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Ο τεράστιος όγκος των πολιτικών αστικών υποθέσεων που απασχολούν τους πολίτες, η καθυστέρηση στον προσδιορισμό δικασίμων προς εκδίκαση των υποθέσεών τους, η καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων που περατώνουν αμετάκλητα την αστική δίκη σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκούς στελεχιακού δυναμικού, η θέσπιση πολυδαίδαλων και γραφειοκρατικών διαδικασιών είναι μέρος μόνο των παραμέτρων που προσβάλλουν το κύρος της Δικαιοσύνης στη χώρα μας, που οδηγούν σε οιονεί αρνησιδικία και δημιουργούν στους πολίτες ένα αίσθημα προσβολής των δικαιωμάτων τους για δίκαιη δίκη και ουσιαστική απονομή της δικαιοσύνης.
Η παρούσα ρύθμιση συμπυκνώνει τη γνώση, την εμπειρία από την πρακτική και την πάγια νομολογία, κατά την εφαρμογή του Δικαίου, μετά τη διεξοδική μελέτη των φαινομένων κωλυσιεργίας και καθυστέρησης στην απονομή της δικαιοσύνης και προβαίνει αφενός μεν στην κατάργηση αναχρονιστικών και πρακτικά ανεφάρμοστων διατάξεων, αφετέρου δε στη βελτίωση διαδικασιών προς θεραπεία ακυροτήτων με ενίσχυση και εμπλουτισμό των αποδείξεων, διατάξεων προστασίας των διαδίκων έως και του σταδίου της αναγκαστικής εκτέλεσης, επιτάχυνση της πολιτικής δίκης, χωρίς να παραβιάζεται η ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Παράλληλα, επιχειρείται η προσαρμογή της στην ηλεκτρονική κατάρτιση και διακίνηση δικογράφων τόσο ως προς την άσκηση της αγωγής όσο και ως προς την επίδοσή της.
Συνεπώς, η σημερινή ρύθμιση στοχεύει στους εξής πυλώνες: Στην επιτάχυνση της αστικής δίκης, στον εξορθολογισμό της απονομής της δίκης και της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης, στον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας και την εναρμόνιση στις σύγχρονες τεχνολογίες.
Ειδικότερα, προωθείται η επιτάχυνση της δίκης για την αποσυμφόρηση των Πολυμελών Πρωτοδικείων και των Εφετείων σε πολυπληθείς σχηματισμούς και την αποφόρτιση των δικαστών, ώστε να ασχολούνται με ακόμη περισσότερες υποθέσεις. Αυξάνεται η αρμοδιότητα των Ειρηνοδικείων, από τις 14.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, στις 20.000 και των μισθωτικών διαφορών από 600 ευρώ και πάνω, ενώ για τις εφέσεις κατά των αποφάσεων του εν λόγω Δικαστηρίου αρμόδιο καθίσταται, αντί του Πολυμελούς Πρωτοδικείου που ισχύει σήμερα, το Μονομελές Πρωτοδικείο στο οποίο μετέχει Πρωτοδίκης τουλάχιστον πενταετούς θητείας, έχων την αναγκαία πείρα και προσόντα.
Αντίστοιχα για τις εφέσεις του Μονομελούς Πρωτοδικείου, αρμόδιο καθίσταται το Εφετείο, όπου μετέχει ένας Εφέτης, ενώ οι αναιρέσεις κατά των άνω εφετειακών αποφάσεων εκδικάζονται από το αρμόδιο τμήμα του Αρείου Πάγου, αλλά σε τριμελή σύνθεση, πλην των υποθέσεων που χρήζουν ευρύτερου και ενδελεχούς ελέγχου που εκδικάζονται στις πολυμελείς συνθέσεις και την Ολομέλεια.
Το γεγονός ότι δικάζεται, κατά παρατήρηση της Μείζονος Αντιπολίτευσης, από Μονομελές Εφετείο δεν διακυβεύει πράγματα και βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει εγγύηση δικαίου. Άλλωστε, είναι γεγονός ότι και σε τριμελή σύνθεση στο Εφετείο η όλη επεξεργασία της υποθέσεως γίνεται από έναν εισηγητή-δικαστή, με τον οποίο συμφωνούν ή διαφωνούν αντίστοιχα τα λοιπά μέλη. Επομένως και εν προκειμένω, έργο ενός δικαστή είναι η εισήγηση στην τριμελή σύνθεση των εφετείων, έργο ενός δικαστή είναι και σήμερα με τη μονομελή σύνθεση.
Βεβαίως, το ζήτημα της αναίρεσης, που ξέρουμε σε ποιες περιπτώσεις ασκείται, δεν στερεί το διάδικο να καταφύγει σε αυτήν, όπου και με την τριμελή σύνθεση πάλι δεν υπάρχει ζήτημα, διότι και εκεί υπάρχει ένας εισηγητής-δικαστής, ο οποίος μάλιστα με τις νέες τροπολογίες δεν επιβαρύνεται πλέον με τον προκαταβολικό έλεγχο της υποθέσεως.
Διευρύνεται, επίσης, η αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου από 14.000 έως 80.000 που είναι σήμερα και καθιερώνεται ότι η καθ’ ύλην αρμοδιότητά του πλέον είναι από 20.000 έως 120.000 ευρώ αντίστοιχα, η δε αξία των εκδικαζομένων μισθωτικών διαφορών από 600 ευρώ το μίσθωμα και άνω, ενώ παραμένει η αποκλειστική αρμοδιότητα του άρθρου 16 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τα πολυμελή δικαστήρια πλέον εκδικάζουν υποθέσεις άνω των 120.000 ευρώ.
Παύει η υποχρεωτικότητα του 214Α, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που πάρα πολλά προβλήματα έχει δημιουργήσει στην πράξη και στην ουσία. Είχε γίνει μία ανεφάρμοστη διάταξη. Ο συμβιβασμός πλέον μπορεί να επέλθει σε κάθε στάδιο της δίκης, σε τακτικές και ειδικές διαδικασίες και καθ’ όλη τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας.
Καλύπτονται οι πάσης φύσεως ακυρότητες, επιτρεπομένης ακόμη και προφορικώς κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο και με καταχώρηση στα πρακτικά τόσο της βελτίωσης όσο και της διευκρίνισης και συμπλήρωσης της πραγματικής βάσης της αγωγής, κατά βελτίωση του οικείου άρθρου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Ειπώθηκε ότι αυτό θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα, δεν είναι συνταγματικό και εν πάση περιπτώσει, δημιουργεί ζητήματα ως προς την προδικασία. Πλην, όμως, ακόμα και σήμερα επιβάλλεται η κάλυψη των ακυροτήτων τουλάχιστον στις εργατικές διαφορές και περί αυτού υπάρχει πλούσια νομολογία. Επομένως, γιατί να μην επεκταθεί το μέτρο αυτό σε όλα τα δικόγραφα που υποβάλλονται ώστε να αποκλείονται οι απορρίψεις λόγω αοριστίας που δημιουργούν κωλυσιεργία και ταλαιπωρία του πολίτη. Είναι ένα μέτρο, λοιπόν, που πρέπει να γίνει, είναι εξορθολογισμός και επιτέλους θα πρέπει ο δικαστής στην παρεμβατική του υποχρέωση και δικαιοδοσία να υποδεικνύει στο διάδικο ποιες διορθώσεις πρέπει να κάνει ώστε να είναι έγκυρο το δικόγραφο.
Κατά τις δικασίμους προηγείται θεσμικά πλέον η εκδίκαση των υποθέσεων που δεν έχουν μάρτυρες, επανέρχεται το τεκμήριο ερημοδικίας όπως και παλαιότερα, καταργείται η υποχρέωση άσκησης κύριας αγωγής εντός τριάντα ημερών από της δημοσιεύσεως αποφάσεων των ασφαλιστικών μέτρων και αυτή η προθεσμία επαφίεται πλέον στην κρίση του δικάζοντα δικαστή που ορίζει αυτός την προθεσμία για την άσκηση τακτικής δίκης. Απλοποιούνται οι διατάξεις για τη χορήγηση πληρεξουσιότητας καθιερώνεται θεσμικά η ένορκη εξέταση μαρτύρων μετά τη συζήτηση της υποθέσεως, ένα θέμα που είχε απασχολήσει πολλές φορές την πάγια νομολογία και μετά το πέρας των αποδείξεων στο ακροατήριο εις αντίκρουσης ισχυρισμών και ενστάσεων που υπεβλήθησαν στο ακροατήριο. Βελτιώνεται το άρθρο 269 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας περί εμπρόθεσμης υποβολής ενστάσεων και ισχυρισμών. Περιλαμβάνεται νέα διάταξη τροποποίησης του σχετικού άρθρου περί αναψηλαφήσεως, ώστε στις υποθέσεις όπου έχει επιληφθεί δικαστής και έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για παράβαση καθήκοντος, δωροδοκία κ.λπ., να δίνεται η δυνατότητα επανάληψης της δίκης.
Τα μέτρα που οδηγούν στον εξορθολογισμό της παρεχόμενης δικαιοσύνης είναι επίσης εξίσου σημαντικά, διότι επιλύουν πρακτικά προβλήματα, όπως στις δίκες διατροφής, αρμόδιο κατά τόπους δικαστήριο να είναι ο τόπος κατοικίας του δικαιούχου και όχι να τρέχουμε να βρούμε τον τόπο κατοικίας του εναγομένου πατρός ή μητρός ή ανιόντος ή κατιόντος.
Στις δίκες περί αδικοπραξιών να δίνεται η δυνατότητα πλέον να ασκείται η αγωγή πέρα του τόπου επέλευσης του αδικήματος και του τόπου όπου επίκειται η επέλευσης μελλοντικώς. Καθιερώνεται το Σάββατο ως ημέρα αργίας γιατί είναι και αυτό ένα θέμα που είχε απασχολήσει πολύ τη νομολογία και εξισώνεται βεβαίως με την εξαιρετέα ημέρα της Κυριακής και βεβαίως απαγορεύεται κάθε δικαστική και διαδικαστική πράξη.
Επίση, καθιερώνονται εξειδικευμένες προθεσμίες εντός των οποίων επιτρέπεται πλειστηριασμός ή όχι. Προσαρμόζονται οι διαδικασίες πλειστηριασμού σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα σύμφωνα με τις διατάξεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Υπάρχει και εγκαθιδρύεται η υποχρέωση απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς από το δικαστή του πολυμελούς ή του μονομελούς ή τον εισηγητή του πολυμελούς ακόμα και διακόπτεται η δίκη σε άλλη δικάσιμο ώστε να επιτευχθεί συμβιβασμός για την αποφυγή δικαστικών εξόδων σε βάρος του πολίτη με την ίδια σύνθεση χάριν και επίσης ορθής και ανέξοδης απονομής της δικαιοσύνης.
Επίσης επανέρχεται η ανακοπή ερημοδικίας όπως και στο παρελθόν ενώ τυπικά καταργείται το ένδικο μέσο της ανακοπής ερημοδικίας, αφού στην ουσία το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δικάζει και για το νόμο και εμπρόθεσμο της κλήτευσης.
Επίσης, αυξάνονται τα χρηματικά ποσά των ποινών που επιβάλλονται από το δικαστήριο όταν κάποιος δεν συμμορφώνεται με το διατακτικό της αποφάσεως που τον υποχρεώνει σε πράξη ή παράλειψη ή ανοχή ή όταν δημιουργείται η υποχρέωση παράδοσης ή απόδοσης ανηλίκου. Είναι γεγονότα τα οποία έχουν απασχολήσει και έχουν καταταλαιπωρήσει εκτέλεση αποφάσεως που αφορούν επιμέλεια τέκνων.
Επίσης, προσδιορίζεται αναγκαστικός πλειστηριασμός των κινητών πλέον, ο τόπος όπου κρίνει ο δικαστικός επιμελητής. Διότι πράγματι έχει παρατηρηθεί ότι ο τόπος του δημοτικού καταστήματος όπου γίνεται η κατάσχεση και του Ειρηνοδικείου δεν αποτελούν πρόσφορα μέτρα όταν υπάρχει πλειστηριασμός κινητών πραγμάτων.
Επίσης, έχουμε την απαγόρευση προσωποκράτησης για τα εμπορικά χρέη για χρόνο άνω του έτους, διαδικαστικά έξοδα ή για απαίτηση μέχρι 30.000 ευρώ.
Επιχαίρω και επικροτώ, κύριε Πρόεδρε, την τροπολογία που αφορά την ενίσχυση των λογαριασμών ενίσχυσης και αλληλοβοήθειας των δικηγόρων. Είναι ένας λογαριασμός αλληλεγγύης πράγματι, ειδικά στα επαρχιακά Πρωτοδικεία. Είναι ένα βοήθημα που περιμένουν οι νέοι συνάδελφοι, ειδικά όταν υπάρχουν περίοδοι απεργίας όπου πράγματι γίνεται κατανομή αυτών των χρημάτων, όπως επίσης και βοήθημα για τους συνταξιούχους και τους απόστρατους του δικηγορικού λειτουργήματος. Άρα, είναι πολύ σημαντικό να ενισχύονται αυτοί οι λογαριασμοί από τις παρακρατήσεις του δικηγορικού συλλόγου και επίσης η περιουσία τους να περιέρχεται στο δημόσιο, εφόσον καταργήθηκε το Ταμείο Νομικών και βεβαίως αυτοί οι λογαριασμοί να επιτρέπεται να ανοίγονται και σε δικηγορικούς συλλόγους που είναι κάτω από είκοσι μέλη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το παρόν νομοσχέδιο έρχεται να καλύψει κενά και στρεβλώσεις του παρελθόντος που έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην απονομή της δικαιοσύνης και έρχονται να ενδυναμώσουν, σε μία περίοδο ανατροπών το αίσθημα του πολίτη ότι απολαμβάνει μία δικαιοσύνη, ότι είναι προστατευμένος, ότι υπάρχει μία ευνομούμενη πολιτεία. Όπου είναι δικαιοσύνη είναι και κράτος δικαίου.
Πιστεύω ότι αυτοί οι στόχοι υλοποιούνται με το παρόν νομοσχέδιο γι’ αυτό και σας καλώ να το υπερψηφίσετε.
